دفاعیه ارشد: تحلیل مکانی و مکان یابی داروخانه های منتخب توزیع داروهای آگونیستی در سیستم اطلاعات جغرافیایی

تحلیل مکانی و مکان یابی داروخانه های منتخب توزیع داروهای آگونیستی در سیستم اطلاعات جغرافیایی روز سه شنبه، 27 مهر، 1400 توسط موسسه آموزش عالی عمران و توسعه در شهر همدان استان همدان برگزار می شود.

 درمان اعتیاد با داروهای آگونیستی (شبه مخدر) از طریق مراکز درمان سوءمصرف مواد، در ایران به اوایل دهه ۸۰ شمسی برمی‌گردد و در حال حاضر وظیفه ارائه خدمات درمانی و توزیع داروهای آگونیستی به مددجویان درمان اعتیاد بر عهده بیش از ۷ هزار مرکز درمان سوءمصرف مواد در سراسر کشور میباشد. ارائه هم‌زمان خدمات درمانی و توزیع دارو در این مراکز باعث کم‌توجهی به برنامه درمان بیماران و تمرکز بیشتر به توزیع داروهای آگونیستی گردیده است که یکی از پیامدهای منفی آن خروج داروهای آگونیستی از چرخه قانونی توزیع دارو می باشد. یکی دیگر از دلایل خروج داروهای آگونیستی از مراکز درمان سوءمصرف مواد، عدم نظارت قوی و تعداد بی شمار مراکز درمانی سوءمصرف مواد می باشد. برای ارائه خدمات درمانی مناسب و جلوگیری از نشت داروهای مخدر به خارج از شبکه توزیع قانونی می بایست درمان اعتیاد در مراکز سوءمصرف مواد و توزیع دارو در داروخانه های منتخب صورت پذیرد. به‌منظور تفکیک ارائه خدمات درمانی و دارویی به مددجویان ترک اعتیاد در مراکز درمان سوءمصرف مواد، این پایان‌نامه با هدف مکان‌‌گزینی داروخانه منتخب جهت توزیع داروهای آگونیستی در منطقه ۲۱ شهرداری شهر تهران با رویکرد مکانی طرح‌ریزی‌‌شده است. این پایان‌نامه کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است. داده‌های مکانی و توصیفی موردنیاز، از سازمان شهرداری، معاونت‌های درمان، غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران اخذ و با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS تجزیه‌وتحلیل شده­اند. توزیع داروخانه‌ها و مراکز درمان سوءمصرف مواد در سطح منطقه مطالعاتی، مکان‌‌یابی‌ محدوده‌های مناسب و مکان‌‌گزینی داروخانه منتخب به ترتیب با استفاده از توابع تخمین تراکم کرنل، تحلیل سلسله مراتبی و مدل مکان‌ – تخصیص در دو حالت منطقه‌ای و ناحیه‌ای با پوشش حداکثری مراکز سوءمصرف مواد بررسی و با استفاده از تحلیل‌های آماری و آزمون T نتایج مقایسه شده‌اند. نتایج نشان داد، توزیع داروخانه‌ها و جمعیت در نواحی مختلف منطقه مطالعاتی متناسب می‌باشد. همچنین، مکان‌‌یابی‌ به روش تحلیل سلسله مراتبی و منطق فازی، نشان می‌دهد که کلیه داروخانه‌های موجود در منطقه مطالعاتی در محدوده‌های حائز شرایط انتخاب داروخانه توزیع‌کننده داروهای آگونیستی واقع‌شده‌اند. با توجه به نتایج مدل مکان‌ – تخصیص، متوسط زمان و مسافت دسترسی به داروخانه منتخب منطقه‌ای به ترتیب ۱۷ دقیقه و ۹/۵ کیلومتر و ناحیه‌ای به ترتیب ۲ دقیقه و ۰.۷ کیلومتر می‌باشد. بنابراین، توزیع داروهای آگونیستی از طریق داروخانه‌های منتخب ناحیه‌ای باعث افزایش دسترسی به دارو و رضایت‌مندی مددجویان می‌گردد. کلمات کلیدی: تحلیل سلسله مراتبی، داروخانه، داروهای آگونیستی، سیستم اطلاعات جغرافیایی

 دانشجو: امین پاک استاد راهنما: دکتر مرتضی حیدری‌مظفر استاد ممتحن: دکتر مهدی ریاحی خرم استاد ممتحن: دکتر بهزاد میلادی