دفاعیه ارشد: تحلیل مکانی و بررسی میزان آسیب پذیری ناشی از بیماری تب مالت با استفاده از روش های تصمیم گیری در سیستم اطلاعات مکانی

تحلیل مکانی و بررسی میزان آسیب پذیری ناشی از بیماری تب مالت با استفاده از روش های تصمیم گیری در سیستم اطلاعات مکانی روز پنجشنبه، 24 اسفند، 1396 توسط موسسه آموزش عالی عمران و توسعه در شهر همدان استان همدان برگزار می شود.

بروسلوز(تب مالت) به عنوان یکی از شایع ترین بیمارهای مشترک بین انسان و دام، خسارت های اجتماعی و اقتصادی بسیاری را در حوزه سلامت انسانی و حیوانی به تعداد زیادی از روستاهای ایران تحمیل کرده است. اهداف اصلی این تحقیق شامل تحلیل سالانه توزیع مکانی بیماری، شناسایی خوشه های مکانی، زمانی و مکانی-زمانی بیماری و بررسی آسیب پذیری ناشی از بیماری به منظور درک بهتر اپیدمیولوژی مکانی-زمانی بیماری، در استان همدان است. در این مطالعه داده های مربوط به بروز تب مالت، متغیر های مرتبط با دام، عوامل آب و هوایی و عوامل محیطی مورد استفاده قرار گرفتند. شاخص های عمومی بررسی خودهمبستگی شامل میانگین نزدیکترین همسایه، شاخص موران، شاخص عمومی G و تابع Ripley’s K به منظور بررسی توزیع الگوی مکانی بیماری در دو سطح روستا و دهستان استفاده شدند. وجود خوشه های مکانی با استفاده از آماره اسکن مکانی، شاخص محلی موران، شاخص محلی G و شاخص محلی C مورد بررسی قرار گرفت. در خصوص شناسایی خوشه های زمانی و مکانی- زمانی آماره های اسکنی کالدورف مورد استفاده قرار گرفتند. تحلیل همبستگی پیرسون و اسپیرمن به ترتیب برای بررسی نوع و شدت همبستگی بین عوامل مورد نظر و بروز تب مالت در سطح دهستان مورد استفاده قرار گرفتند. پس از شناسایی عوامل موثر بر بیماری، با بهره گیری از روش های وزن دهی مقایسات زوجی، آنتروپی شانون و مدل ترکیبی دو روش، وزن عوامل تعیین شده و با بهره گیری از روش های تصمیم گیری چند شاخصه از قبیل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، تاپسیس و ویکور پهنه بندی و بررسی آسیب پذیری ناشی از بیماری تب مورد بررسی قرار گرفت. در خاتمه نیز با کمک میزان بروز تب مالت در سطح دهستان بهترین مدل شناسایی و معرفی شد. آزمون های عمومی خودهمبستگی نشانگر توزیع خوشه ای بیماری تب مالت در سطح روستا بودند با این تفاوت که تابع K معناداری خوبی برای الگو های خوشه ای نشان نداد. در مقابل آزمون های عمومی خودهمبستگی در سطح دهستان توزیع خوشه ای معنادار برای همه سال ها به جز سال 1390 نشان دادند. خوشه های مکانی و مکانی-زمانی بیماری غالباً در قسمتهای شمال شرقی، غرب و جنوب غربی استان همدان واقع شده بودند. تحلیل های همبستگی نشان از ارتباط معنادار عوامل تراکم جمعیت گوسفند و بز، تراکم جمعیت گاو، تراکم مراکز درمانی و مراقبتی دام، سرعت باد، فاصله از مرکز شهرستان، فاصله از محل اسکان عشایر و کاربری اراضی داشت. از بین 9 مدل ترکیبی حاصل از تلفیق روش های مختلف تصمیم گیری از قبیل AHP، آنتروپی شانون، ترکیب مقایسات زوجی و آنتروپی شانون، ویکور و تاپسیس بهترین حالت مدل ترکیبی، وزن دهی به روش مقایسات زوجی و رتبه بندی با روش ویکور شناخته شد. نتایج این تحقیق مناطقی را که در معرض خطر بیشتری قرار داشته و نیاز به برنامه ریزی و توجه بیشتری به منظور کنترل بیماری دارند، تعیین می کند.
کلمات کلیدی: بیماری تب مالت، خودهمبستگی مکانی، آماره های اسکنی کالدورف، AHP، آنتروپی شانون، تاپسیس، ویکور

*

ارائه دهنده: آقای مهندس پیمان عباسی، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی نقشه برداری گرایش GIS
استاد راهنما: آقای دکتر مجید کیاورز، استادیار رشته مهندسی نقشه برداری گرایش سنجش از دور
استاد داور: آقای دکتر حسین تراب زاده خراسانی، استادیار رشته مهندسی نقشه برداری گرایش سنجش از دور
استاد داور: آقای دکتر مرتضی حیدری مظفر، استادیار رشته مهندسی نقشه برداری گرایش سنجش از دور