جلال غلام نژاد - استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
سوده کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه آزاد ورامین، تهران ایران
مژده ملکی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین پیشوا، دانشکده کشاورزی، گروه بیماریشناسی گیاهی، ورامین، تهران، ایران

پسته یک محصول مهم صادراتی در برخی کشورها به ویژه ایران است و در بین محصولات کشاورزی با بالاترین خطر آلودگی به افلاتوکسین قرار دارد. افلاتوکسین در اثر قارچ بیمارگر Aspergillus flavus تولید میشو.د. استفاده از عصاره های گیاهی برای کنترل بیمارگرها می تواند به صورت یک روش دوستدار محیط زیست هم باعث جلوگیری از اثرات مضر بر محیط زیست شود و هم از طرفی سلامت انسان را حفظ کند. در این مطالعه تاثیر عصاره های گیاهی مختلف بر روی رشد قارچ بیمارگر و همچنین خاصیت تجزیه کنندگی افلاتوکسین تولید شده در محیط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد استفاده از غلظت 2000 میلی گرم در لیتر عصاره متانولی اسطوخودوس و رازیانه به ترتیب توانستند به میزان 65/63 و 57/42 درصد از رشد قارچ بیمارگر بکاهد. عصاره آبی اسطوخودوس و رازیانه با غلظت 2000 میلی گرم در لیتر به ترتیب توانستند به میزان 58/28 و 45/65 درصد میزان رشد قارچ بیمارگر را کاهش دهند. غلظت 2000 میلیگرم در لیتر عصاره های آبی و متانولی اسطوخودوس و رازیانه به ترتیب توانستند به میزان 100 و 100، 81/52 و 85/48 درصد میزان تولید افلاتوکسین را کاهش دهند. عصاره های گیاهی به کار رفته در این تحقیق از یک طرف توانستند میزان رشد قارچبیمارگر را کاهش دهند و از طرف یگر میزان تولبد افلاتوکسین را کم کنند در نتیجه عصاره های اسطوخودوس و رازیانه به عنوان ترکیبات با اثرات قارچکشی بالا و دوستدار محیط زیست برای کم کردن میزان افلاتوکسین معرفی می گردند.

افلاتوکسین، اسطوخودوس، رازیانه، عصاره