بررسی برهمکنش کود حاصل از کرم و تنش اسمزی بر رشد، پایداری غشاء و ترکیبات آنتی اکسیدانی گیاه رازیانهFoeniculum vulgare Mill

رازیانه )Foeniculum vulgare Mill.( یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است که مورد استفاده انسان قرار گرفته است. رشد و نمو این گیاه مانند سایر گیاهان تحت تاثیر تنش شوری قرار میگیرد. از سوی دیگر، کود کرمی (ورمی کمپوست) با توجه به ویژگی های منحصر به فرد خود میتواند سبب کاهش تاثیر نامطلوب تنش های محیطی بر گیاهان شود. بمنظور بررسی اثر متقابل تنش شوری با غلظتهای 40، 80 و120 میلی مولار NaCl و نسبت حجمی پنج درصد ورمی کمپوست بر چهار جمعیت رازیانه ارومیه، شیراز، بوشهر و مشهد، آزمایشی به صورت طراحی فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. گیاهان در شرایط گلخانه ای کاشت شدند و برداشت از آنها پس از پنج هفته انجام شد. سپس برخی از صفات مربوط به رشد، پایداری غشاء و فعالیت آنتی اکسیدانی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری بصورت معنیداری سبب کاهش طول بخش هوایی، سطح برگ و شاخص پایداری غشاء و افزایش میزان مالوندآلدهید، فنول کل و فعالیت آنزیم کاتالاز جمعیتهای رازیانه شد. میزان کاروتنوئید نیز در مواجه ه با تنش شوری در برخی از جمعیتها افزایش و در برخی دیگر کاهش یافت. کاربرد ورمی کمپوست در هر دو شرایط تنش شوری و بدون تنش شوری، سبب بهبود طول بخش هوایی، سطح برگ، شاخص پایداری غشاء، فنول کل و کاروتنوئیدهای اکثر جمعیتهای مورد مطالعه شد. با این وجود، میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در حضور ورمی کمپوست و اثر متقابل آن با تنش شوری روند مشخصی نشان نداد. مطابق با نتایج، بنظر میرسد در بین جمعیتهای رازیانه مورد بررسی، جمعیت رازیانه شیراز نسبت به تنش شوری متحمل تر است. همچنین ورمیکمپوست با دارا بودن ظرفیت زیاد تهویه و نگهداری آب و وجود عناصر غذایی و تنظیم کننده های رشد، میتواند تاثیر نامطلوب تنش شوری را بر گیاه رازیانه محدود نماید.

کلیدواژه ها:

تنش شوری ، سطح برگ ، کاتالاز ، کاروتنوئید ، مالوندآلدهید و ورمی کمپوست.