فرنگیس شریفی - دانشجوی دکترای تخصصی بهداشت باروری ، مرکز تحقیقات مراقبتهای پرستاری و مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، مشهد ، ایران
رباب لطیف نژاد رودسری - استاد گروه مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت های مبتنی بر شواهد، دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، مشهد ، ایران

مقدمه: کارآزمایی های تصادفی کنترل شده استاندارد طلایی برای پزشکی مبتنی بر شواهد هستند و بسیاری از متخصصان در مراقبت های بهداشتی تصمیمات مربوط به درمان را بر اساس گزارش آنها اتخاذ می نمایند. با توجه به اهمیت و جایگاه این مطالعات در زمینه طب مکمل و تاثیر آن بر پیامد ناباروری در مطالعه حاضر به ارزیابی نقادانه کارآزمایی های بالینی منتشر شده در زمینه طب مکمل و جایگزین و میزان بارداری در زنان نابارور پرداختیم. روش کار: در این مطالعه توصیفی، جستجوی مقالات به منظور بررسی کیفیت کارآزمایی های بالینی در زمینه طب مکمل و جایگزین در زنان نابارور در پایگاه های الکترونیکی از جمله Magiran ، SID ،Scholar ،Web of Science ، Embase، PubMed ، Scopus بدون محدویت زمانی تا اواخر آبان 1397 با کلمات کلیدی Complementary medicine/therapy’, ‘alternative medicine/therapy’, ‘herbal medicine’, ‘naturopathy’, ‘acupuncture’, ‘traditional medicine’، fertility’, infertility,’ ‘subfertility’, ‘sterility’,، pregnancy’, و عملگرهای AND’ و OR’ از بررسی عناوین و چکیده مقالات و جستجوی دستی منابع مقالات انجام گردید. معیارهای ورود به مطالعه کارآزمایی های بالینی انسانی انجام شده درباره طب مکمل و جایگزین در حیطه طب سوزنی، گیاهی و سنتی در زنان نابارور به زبان فارسی یا انگلیسی بود و معیارهای خروج، مطالعات توصیفی، مروری، نامه به سردبیر، مقالات ارائه شده در کنگره ها وکارآزمایی های انجام شده در مردان بود. از تعداد کل 4561 مقاله، 25 مقاله با استفاده از ابزار Consort 2017 غیر دارویی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بیشترین و کمترین امتیازی که هر مقاله میتوانست بهدست آورد 44 و صفر بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و نرم افزار آماری SPSS نسخه 25 انجام شد. نتایج: بر اساس نتایج ارزیابی 25 مقاله در زمینه طب مکمل و جایگزین و میزان بارداری در زنان نابارور ، میزان انطباق کلی کیفیت مقالات مورد بررسی با معیارهای گزارش Consort 2017 غیر دارویی ، حدود 50 % برآورد شد. در مجموع، بیشترین نقص در قسمت عنوان و چکیده 0/726±0/88 (بیشترین نواقص در بیان خلاصه ساختار مند در مورد طراحی کارآزمایی، روش اجرا، نتایج و نتیجه گیری بر اساس Consort 2017 غیر دارویی) و بحث 0/898±1/16 (بیشترین نواقص در محدودیت ها و تفسیر نتایج) بود. میانگین کلی نمرات مقالات 6/176±22/68 از حداقل و حداکثر 33-9 بود. بیشترین امتیازها متعلق به گزارش میانگین روش اجرا 3/783±11/32 و میانگین نتایج 1/981±6/44 بود. نتیجه گیری: کیفیت مقالات در زمینه طب مکمل و جایگزین و میزان بارداری در زنان نابارور متوسط است. بیشترین ضعف پژوهشگران در گزارش قسمت عنوانو چکیده و بحث می باشد که می توان با آموزش بیشتر این مباحث و استفاده از ابزارهای استاندارد برای خودارزیابی مقالات، این موارد را برطرف نمود.

طب مکمل و جایگزین، کانسورت ، ناباروری، بارداری، ارزیابی نقادانه، کارآزمایی های بالینی