شادی گلی - مرکز تحقیقات توسعه علوم پرستاری و مامایی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
مهناز نوروزی - استادیار، گروه مامایی و سلامت باروری، دانشکده پرستاری مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

مقدمه : حفظ و ارتقاء سلامت جنسی دختران نوجوان کم توان ذهنی آموزش پذیر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، زیرا این نوجوانان در معرض خطر بالای آسیب پذیری جنسی و عواقبی چون حاملگی های ناخواسته و خطر ابتلا به STI و HIV/AIDS؛ خواهند بود. اگرچه در طی سال های گذشته، بر حقوق افراد کمتوان ذهنی تاکید بسیار شده است؛ اما برای والدین معلمین، مراقبان و ارائه دهندگان خدمات ، ارتقاء سلامت جنسی این نوجوانان همواره به صورت یک معضل باقیمانده است پژوهش حاضر با هدف تبیین چالش ها و عملکردهای معلمان ومربیان در زمینه سلامت جنسی دختران نوجوان کمتوان ذهنی آموزش پذیر انجام شد. روش کار : این مطالعه کیفی بر روی 15 مشارکت کننده با روش نمونه گیری هدفمند انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختار یافته عمیق، فوکوس گروپ و یادداشت برداری در عرصه استفاده شد. داده ها با روش تحلیل محتوای قراردادی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: پس از آنالیز نتایج: 3 زیر طبقه ناآشنایی معلمان ومربیان با نحوه آموزش و مراقبت از سلامت جنسی نوجوان ، ضعف عملکرد معلمان و مربیان در راهنمایی خانواده ها در حل مشکلات جنسی فرزند و دیدگاه منفی و تابوهای فرهنگی معلمان و مربیان نسبت به رفتارهای جنسی نوجوان به دست آمد که طبقه اصلی ناتوانی معلمان، مربیان در برخورد با موضوعات مرتبط با سلامت جنسی نوجوان را تشکیل داد. رفتارهای جنسی شایع در نوجوانان کم توان ذهنی شامل خودتحریکی، عورت نمایی و نشان دادن بخش های خصوصی بدن به دیگران می باشد که معلمین و مربیان جهت برخورد صحیح با این رفتارهای جنسی نوجوان و کنترل و آموزش نوجوان مهارت و دانش کافی ندارند. آنان در رابطه با نحوه آموزش و مراقبت از سلامت جنسی این نوجوانان و نیز کمک به خانوادهها در حل مشکلات جنسی فرزندشان ناتوان بوده و از مهارت کافی برخوردار نمی باشند. نتیجه گیری: تصمیم گیرندگان و سیاستگذاران برنامه های سلامت بایستی با در نظر گرفتن سلامت جنسی نوجوانان کم توان ذهنی آموزش پذیر به عنوان یک اولویت و ضرورت، جهت افزایش سطح آگاهی و تغییر نگرش معلمان و مربیان به عنوان یکی از ارکان اساسی و موثر در آموزش نوجوانان گام های اساس بردارند.

کم توانی ذهنی، نوجوان، سلامت جنسی، آموزش