تاثیر سرمایه فکری بر بهبود بهداشت و سلامت دهان و دندان در جامعه به واسطه سواد بهداشتی

زمینه و هدف: هدف این مقاله بررسی تاثیر سواد بهداشتی را بر ایجاد و بهبود سرمایه فکری به منظور ارتقای وضعیت سلامت و بهداشت دهان و دندان در جامعه می باشد .سرمایه های فکری یکی از مهمترین دارایی های انسانهاست.دانش چیز جدیدی نیست اما پذیرش آن به عنوان سرمایه ، امری جدید است . بنابراین در هزاره سوم میلادی که در آن سرمایه فکری و نه صرفا مالی ، زیربنای اصلی برای پویایی و موفقیت آتی در همه زمینه هاست ، لازم است منابع اصلی و محرکهای عملکرد و ارزش در افراد تعیین گردند؛ زیرا افزایش شناخت و به کارگیری سرمایه فکری به افراد کمک می کند تا کاراتر، اثربخش تر، پربازدهتر و نوآورتر باشند . استیوارت 1997 بیان می کند منابع فکری مانند دانش ، اطلاعات و تخصص ابزاری برای ایجاد ثروت هستند و سرمایه فکری را به عنوان ثروت جدید تعریف می کند. رو و روس 1997 معتقدند افراد، سرمایه فکری را از طریق شایستگی مهارت و چالاکی فکریشان تفکر در مورد راه حل نوآورانه مسائل ایجاد می کنند .در واقع این سرمایه نمی تواند توسط دیگران رونویسی شود، بنابراین منبعی است که دارای منافع رقابتی با دوام است و افراد با استفاده از خلاقیت ها و همکاریهای شخصی خود فرصتی را فراهم می کنند تا ارزش ویژه به دست آورد. از طرفی سواد سلامت یا بهداشتی عبارت است از میزان توانایی افراد در به دست آوردن، تحلیل کردن، و فهمیدن اطلاعات و خدمات اولیه بهداشتی که به آن نیاز دارند تا بتوانند در مورد مسائل مربوط به سلامتی دهان و دندان خود مشارکت داشته و تصمیمهای درستی اتخاذ نمایند.مواد و روش ها: این مقاله از نظر هدف، کاربردی است چرا که بکارگیری نتایج آن می تواند منجر به تحول در حوزه بهداشت و سلامت دهان و دندان گردد و از نظر روش، کیفی-تحلیلی می باشد که در این راستا برای جمع آوری داده ها در این تحقیق از روش کتابخانه ای و برای تحلیل داده ها و دستیابی به اطلاعات از روش کیفی و تحلیل محتوی و با کمک خبرگان استفاده شده است.یافته ها: نتایج به دست آمده از تحلیل ها نشان داد که سرمایه فکری در حوزه دندانپزشکی، شامل سرمایه انسانی مانند مهارتها و دانش علوم پزشکی، سرمایه اطلاعاتی مانند پایگاه های داده، سیستم های اطلاعاتی بهداشت و درمان و زیرساخت های فناوری در این حوزه، سرمایه سازمان های خدمات بهداشتی و درمانی مانند فرهنگ ، سبک رهبری و توانایی تسهیم دانش می باشد و سواد سلامت نیز مفهومی فراتر از توانایی های فردی یک شخص می باشد. سواد سلامت به توانایی ها، سلایق، و انتظارات تهیه کنندگان اطلاعات و مراقبتهای مربوط به سلامت ، نیز ارتباط دارد؛ افرادی مانند دندان پزشکان، پزشکان، پرستاران، رسانه ها، و بسیاری دیگر از افراد در این زمره قرار میگیرند. ازجمله موارد مرتبط با سواد بهداشتی در حوزه دندانپزشکی می توان به اشراف به نحوه صحیح مسواک زدن و استفاده از خمیردندان های حاوی فلوراید، تشخیص ضرورت استفاده از نخ دندان، مراجعه های به موقع جهت معاینه به دندانپزشک، داشتن رژیم غذایی متعادل و سایر موارد اشاره کرد.براساس یافته های این تحقیق از دیدگاه کلیتر میتوان توانایی های لازم در کسب سواد سلامت را به سه گروه به ترتیب زیر تقسیم بندی کرد:1-توانایی خواندن فرمهای رضایت نامه، برچسبها و پیوستهای مربوط به داروها و سایر اطلاعات نوشتاری مربوط به حوزه های سلامت و بهداشت دهان و دندان 2-توانایی درک اطلاعات نوشتاری و شفاهی که از طرف دندانپزشک ،پزشک، پرستار، دارو ساز، و بیمه گر به فرد ارائه می شود 3-توانایی عمل کردن بر اساس دستورالعملهای مربوط به برنامه های دارویی و مراقبتهای پزشکی. این مقاله نشان داد که سواد بهداشتی و مولفه های بسیار مهم آن می توانند موجب تقویت، ارتقاء و بهبود کلیه انواع سرمایه فکری گردند. سواد بهداشتی که تقویت کننده و بهبود دهنده سرمایه فکری است، به شدت میتواند موجب توجه و دقت فرد در رعایت مسائل بهداشت و سلامت دهان و دندان او گردد. همچنین نتایج بدست آمده از اطلاعات ناشی از تحلیل کیفی و روش خبرگی نشان داد که سرمایه فکری تاثیر به سزایی بر بهبود سلامت و بهداشت دهان و دندان در جامعه داشته و نیز سواد بهداشتی و مولفه های آن می توانند به عنوان متغیر واسطه ای نقش بسیار زیادی در بهبود سرمایه فکری در راستای ارتقای بهداشت و سلامت دهان و دندان در جامعه داشته باشند.نتیجه گیری: یافته های فوق نشان می دهد که سیاست گزاران حوزه بهداشت ، سلامت و درمان باید در سیاست های خود در حوزه بهداشت و سلامت دهان و دندان علاوه بر لحاظ نمودن مسائل علمی و تخصصی روز به موضوعاتی از قبیل سواد بهداشتی و سرمایه فکری و سایر مفاهیم و موضوعات دیگر در این زمینه ها به عنوان اصول و مبانی اساسی بهداشت و سلامت افراد توجه خاصی نموده و در این حوزه ها سرمایه گذاری و اهتمام ویژه ای داشته باشند.