داریوش مطلبی - دانشیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری

هدف. هدف مطالعه حاضر، شناسایی مشکلات صنعت نشر کتاب ایران، بر اساس دیدگاه منتشرشده متخصصان و پژوهشگران حوزه نشر است. روش شناسی. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوای استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه مقالات، کتاب های و پایان نامه های است که در ایران منتشر شده و موضوع آنها با نشر کتاب ایران در ارتباط است. در فرآیند مطالعه متون، تنها به اطلاعاتی استناد شده که حاصل پژوهش ها و یا تجربیات زیسته پژوهشگران بوده است. یافته ها. یافته های نشان می دهد، نابسامانی وضعیت توزیع کتاب، حرف ه ای نبودن بخش اعظم ناشران و نداشتن تخصص کافی در حوزه نشر و بی توجهی به سازوکارهای اقتصادی در تولید، توزیع و مصرف کتاب مهم ترین مشکلات حرفه ای (درون صنفی) صنعت نشر محسوب می شود. در بخش مشکلات بیرونی یافته ها نشان می دهد نبود فرهنگ کتابخوانی در ایران و عدم ترویج کتابخوانی از سوی نهادهای آموزشی، مهم ترین مشکل فرهنگی؛ و نبود نهادهای صنفی (اتحادیه نشر) قوی و تاثیرگذار و عدم توسعه کتابخانه ها - به ویژه کتابخانه های عمومی و مدارس و نبود آرامش فکری و روحی مردم، مهم ترین مشکلات اجتماعی بوده است. نگرش صرفا فرهنگی و بی توجهی به سازوکارهای اقتصادی مهم ترین مشکل اقتصادی صنعت نشر و ممیزی کتاب و نارکارآمدی قوانین مرتبط با حق نشر (مولف) و همچنین دخالت بیش از حد دولت در نشر به عنوان مهم ترین مشکلات سیاسی صنعت نشر مطرح شده اند. نتایج. بررسی متون نشان می دهد که مشکلات موجود در صنعت نشر به دو دسته عمده مشکلات درونی (درون صنفی) و بیرونی (برون صنفی و فرهنگی، احتماعی، اقتصادی و سیاسی) قابل دسته بندی است و حل یکی بدون دیگری امکان پذیر نیست.

صنعت نشر, نشر کتاب, مشکلات نشر, نشر ایران