ایرج گلدوزیان - استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران
مریم قائدی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق گرایش حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم

یکی از قدیمی ترین مجازات های استفاده شده در زرادخانه کیفری کشورها در سرتاسر دنیا، مجازات حبس است. دانش کیفرشناسی که به مطالعه مناسب ترین و کارآمدترین شیوه های اجرای مجازات ها می پردازد، کاستی هایی را برای مجازات زندان برشمرده است. اعمال کیفر حبس با توجه به توالی فاسدی که دارد، گاهی خود عاملی جرمزا و به عبارتی دارویی بدتر از درد تلقی می گردد، به گونه ای که بسیاری از اهداف اعمال مجازات ازجمله اصلاح مجرم با آن تامین نخواهد شد. امروزه با گسترش دامنه شمول اصل فردی کردن مجازات ضرورت تطبیق مجازات ها با شخصیت مرتکب دیده می شود. یکی از طرق نیل به این مقصود جایگزین نمودن مجازات های اجتماعی بجای حبس مخصوصا حبس های کوتاه مدت است. قانون مجازات اسلامی 1392 دربردارنده نوآوری هایی ستودنی است که با الهام از دگرگونی های علوم جنایی کشورهای غربی به نظام عدالت کیفری کشورمان راه یافته است. یکی از مهم ترین نوآوری های یادشده، مجازات جایگزین حبس است. مجازات هایی همچون، جزای نقدی، دوره مراقبت، خدمات عمومی، محرومیت از حقوق اجتماعی و ... در سال های اخیر در قوانین مختلف به خصوص، قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ، به منصه ظهور گذاشته شده است. پژوهشگر در این پژوهش تلاش دارد تا ضمن برشمردن آثار منفی حبس و زندان، مجازات های جایگزین حبس را معرفی کند و مزایا و معایب آن بر اجتماع را از چشم انداز شاخه های گوناگون علوم جنایی مطالعه کند

حبس، مجازات جایگزین حبس، جامعه، بزه کار