راشین ضیا - محقق و پژوهشگر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

هدف این مقاله بررسی رویکرد انتقادی کیفر شناختی نسبت به مجازات جایگزین زندان در قانون مجازات اسلامی 1392 است این تحقیق، به روش تلفیقی نظری کاربردی تالیف خواهد یافت و شیوه پژوهش، تحلیلی توصیفی است نتایج تحقیق نشان داد افزون بر پیش بینی مجازات های اجتماعی جایگزین زندان، قانونگذار روش های جدیدی را برای جایگزینی زندان پیش بینی کرده است که برای نخستین بار در حقوق کیفری زندان، قانون گذار روش های جدیدی را برای جایگزینی زندان پیش بینی کرده است که برای نخستین بار در حقوق کیفری ایران وارد شده اند. در قانون مجازات اسلامی 1392 علاوه بر مجازات های جایگزین سنتی حبس، خمات عمومی رایگان به عنوان یکی از موارد جایگزین زندان مطرح شده است نظام های نوین جانشین کیفر سالب آزادی، اهداف مهمی را دنبا می کنند که عبارتند از: اعطاء اختیار مصلحت سجی بیشتر به مقام های قضایی، برقراری گفت و گو. و تفاهم بین مقام قضایی و مجرم، اعتماد به مجرم برای حضور مجدد در جامعه، تقویت نگرش شهروند مدار، علیرغم اینکه در قانون مجازات اسلامی 1392 جایگزین زندان با الهامو از کنوانسیون های بین المللی و قوانین سایر کشورها دیده شده اما موانعی همچون ناهماهنگی بین نهادهای کیفری مرتبط با اجرای خدمات عمومی رایگان، آماده نبودن جوافکار قضات و دادستان ها وافکار عمومی جامعه ایران پیرامون معایب حبس و مزایای خدمات عمومی رایگان و فراهم نبودن شرایط اجرای خدمات عمومی از جمله عواملی است که مانع اجرای درست خدمات عمومی جایگزین زندان شده است.

رویکرد انتقادی کیفر شناختی، مجازات جایگزین زندان، قانون مجازات اسلامی 1392