سید محمدرضا رشیدی آل هاشم - استادیار جامعه شناسی دانشگاه امام حسین (ع)
خدایار ابراهیمی - استادیار دانشگاه امام حسین (ع)
موسی نورا - کارشنا ارشد مدیریت فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی (واحد علوم تحقیقات تهران)

بشر امروزی با همه پیشرفت های متنوعی که داشته، در خود احساس اضطراب و تشویش می کند و از این اضطراب در رنج است. از سویی، یکی از دغدغه های عصر حاضر در جوامع بشری، کم رنگ شدن معنویت در صحنه زندگی فردی و اجتماعی است. هدف از این مقاله بررسی نقش یادمان های شهدا در ارتقای معنویت در جامعه است و از نظر نوع کاربردی بوده و با روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری آن را تمام افراد مراجعه کننده به یادمان های شهدا شکل داده اند که به کمک نمونه گیری تصادفی ساده، 443 آزمودنی برای نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقن ساخته است که روایی محتوایی آن با استفاده از فرم CVRو CVI لاشه از دید صاحب نظران و روایی سازه ای آن به کمک روش آماری تحلیل عاملی به تایید رسید. با استفاده از آمار توصیفی و اکتشافی و مدل سازی معادلات ساختاری توسط نرم افزار SPSS20 و lizrel پردازش شد. یافته های پژوهش نشان می دهند که متغیر یادمان شهدا در این پژوهش در مجموع توانسته است 79 درصد از رفتار متغیر بعد رفتاری معنویت، 83 درصد از رفتار متغیر بعد اعتقادی معنویت و 73 درصد از رفتار متغیر بعد اخلاقی معنویت را پیش بینی و یا واریانس آن ها را تبیین کند. همچنین برابر با آزمون فریدمن، بعد رفتاری با میانگین امتیاز 2/52 از 5 به عنوان مهم ترین بعد در تاثیر پذیری از حضور در یادمان شهدا شناسایی شد. براساس نتایج مبنی بر اثبات نقش یادمان های شهدا در ارتقای معنویت و ابعاد آن در جامعه، نخست، به این نتیجه می رسیم که با توجه با ضریب تعیین تعدیل شده بالای پژوهش در تایید روابط مدل مفهومی آن و تاثیر یادمان شهدا در سه متغیر وابسته بعد اعتقادی، بعد اخلاقی و بعد رفتاری معنویت، ادبیات پژوهش به درستی انتخاب شده است. لذا به منظور استفاده از این فضای معنوی برای پرکردن اوقات فراغت جامعه و دوری از برنامه های غفلت زا و را، باید بکوشیم با تقویت برنامه های مذهبی در یادمان های شهدا و تامین منابع مادی و معنوی آن، فضای عمومی جامعه را از معنویت و عطر حضور شهدا آکنده کنیم.

یادمان شهدا، معنویت، بعد اعتقادی معنویت، بعد اخلاقی معنویت، بعد رفتاری معنویت