مجید جعفری - استادیار - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی سراوان
سمیه قلی زاده روشنق - دانش آموخته - کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی گروه حشره شناسی و بیماری شناسی گیاهی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
شاهین نوری نژاد زرقانی - استادیار گروه حشره شناسی و بیماری شناسی گیاهی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

منطقه ی ورامین واقع در جنوب تهران یکی از مراکز مهم تولید خربزه و طالبی است. اخیرا تغییر در جمعیت ویروس های کدوییان گزارش شده است. از این رو، به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ویروس موزاییک خیار و بررسی تغییر احتمالی جمعیت این ویروس در مزارع طالبی منزاط ورامین، پیشوا وپاکدشت، 132 نمونه ی برگی طی سال های 1393 و 1394 با علایم مشکوک به آلودگی ویروسی شامل موزاییک، پیسک و بدشکلی برگ و نیز کوتولگی گیاه جمع آوری شد. آلودگی 59 نمونه از کل نمونه ها 44/69 به CMV توسط آزمون الایزا تعیین شد که نشان دهنده میزان آلودگی بالای گیاهان طالبی نمونه برداری شده از مزارع مورد مطالعه است. از نمونه های الایزا مثبت، آرآن ای کل استخراج و ژن پروتیین پوششی به همراه بخشی هایی از اطراف آن طی RT-PCR تکثیر شد. برای تعیین زیرگروه های جدایه های جمع آوری شده، محصولات RT-PCR با استفاده از آنزیم MspI (HpaII) برش داده شدند که در اثر آن قطعاتی به اندازه های 335 و 537 جدت باز تولید شدند. بر این اساس جدایه های جمع آوری شده در این مطالعه در گروه I قرار گرفتند. ژن CP در چهار جدایه که بر اساس فاصله مکانی انتخاب شده بودند به حامل pTG19-T متصل و در میزبان Escherichia coli همسانه سازی شد. نتایج تعیین توالی، وجود جایگاه برشی آنزیم MspI را در موقعیت یاد شده تایید کرد. چهار جدایه ی تعیین توالی شده در این پژوهش، 99 - 100 درصد در سطح اسیدهای نوکلییک و همچنین 100 درصد در سطح آمینواسیدی با یکدیگر تشابه داشتند. میزان تشابه این جدایه ها با جدایه های از قبل گزارش شده از ایران به ترتیب 93 - 100 و 98 - 100 درصد در سطح نوکلیوتیدی و آمینواسیدی دیده شد. نتایج فیلوژنی در سطح نوکلیوتیدی و آمینواسیدی نیز نتایج RT-PCR-RFLP را تایید نمود و مشخص شد که جدایه های CMV در مزارع طالبی ورامین متعلق به زیرگروه AI و جدایه هایی با شد بیماری زایی شدید هستند

طالبی، فیلوژنی، ورامین، ویروس موزاییک خیار، RT-PCR-RFLP