سید علیرضا اسمعیل زاده حسینی - عضو هیآت علمی مرکز تحقیقات زیست فناوری پزشکی، واحد اشکذر دانشگاه آزاد اسلامی، اشکذر، یزد، ایران
محمود دهقانی اشکذری - عضو هیآت علمی مرکز تحقیقات زیست فناوری پزشکی، واحد اشکذر دانشگاه آزاد اسلامی، اشکذر، یزد، ایران
مصطفی عابدی تیزکی - عضو هیآت علمی مرکز تحقیقات زیست فناوری پزشکی، واحد اشکذر دانشگاه آزاد اسلامی، اشکذر، یزد، ایران

روناس Rubia tinctorum یکی از محصولات مهم زراعی با مصارف دارویی و صنعتی در استان یزد می باشد. به منظور شناسایی قارچ های همراه با بذور روناس و تولید کننده توکسین، طی سال های زراعی 91 لغایت 93 از بذور روناس در مناطق مهم کاشت آن در استان یزد شامل اردکان و بافق نمونه برداری به عمل آمد. پس از کشت و خالص سازی جدایه های قارچی در محیط های کشت های سیب زمینی دکستروز آگار PDA و برگ میخک آگار CLA شناسایی تکمیلی با آغازگرهای اختصاصی هر گونه با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز صورت گرفت. ردیابی قارچ های دارای پتانسیل تولید مایکوتوکسین 8-کتوتریکوتسین از جمله دی اکسی نیوالنول DON از طریق آغازگرهای اختصاصی ژن Tri13 انجام شد. جهت تایید پتانسیل تولید مایکوتوکسین DON در جدایه های فوزاریوم از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا HPLC استفاده شد. در مجموع 249 جدایه قارچی از بذور روناس جداسازی شد که متعلق به شش جنس قارچی شامل فوزاریوم، آسپرژیلوس، پنیسلیوم، آلترناریا، رایزوکتونیا و رایزوپوس بودند که بیشترین فراوانی قارچ های جداسازی شده مربوط به فوزاریوم با 71 درصد کل جدایه ها بود. در بین قارچ های فوزاریوم، گونه های F.solani 55 جدایه و F.oxysporum و 41 جدایه بیشترین فراوانی را داشتند. گونه های F. semitectum ،F. poae و F. equiseti توانایی تولید دی اکسی نیوالنول را دارا بودند. ژن Tri13 موثر در تولید دی اکسی نیوالنول نیز در این سه گونه ردیابی گردید و در آزمایش HPLC همه قارچ های فوزاریوم مورد بررسی پتانسیل تولید مایکوتوکسین مورد نظر را داشتند.

و Rubia tinctorum ، مایکوتوکسین، یزد