محمدعلی بصیری - استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
حسن آیینه وند - کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان

باگذشت بیش از یک دهه از مناقشه ی هسته ای ایران، نهایتا عاقبت این پرونده با توافق هسته ای ایران با اعضای 1+5 بهسرانجام رسید. روسیه، چین و آمریکا از بازیگران مهم در موضوع پرونده ی هسته ای به شمار می روند که نقش آنها در قبال اینپرونده غیرقابل انکار است. آمریکا با اعمال فشارها، تهدیدها و تحریم ها سعی داشت که از دستیابی ایران به انرژی هسته ایممانعت به عمل آورد. معرفی این پرونده به عنوان خطری برای صلح و امنیت جهانی از سیاست های واشنگتن برای مشروع جلوهدادن اقداماتش علیه ایران است؛ اما رویکرد روسیه و چین دارای ماهیت متفاوای است. دو کشور از یک سو در هماهنگی بانگرانی های غرب از قدرت هسته ای ایران و از سوی دیگر با معرفی خود به عنوان حامی ایران به اتخاذ مواضعی مبهمدست زده اند. یافته ها نشان می دهد که مهمترین عنصر تاثیرگذار در سیاست های مسکو و پکن در برخورد با این بحران، روابطاستراتژیک روسیه و چین با ایالات متحده است. لذا سوال مقاله این است که راهبرد سیاست خارجی این سه کشور در برخورد باپرونده ی هسته ای تحت تاثیر چه عواملی بوده است فرضیه مقاله این است که روسیه و چین در مخالفت خود به مبانی حقوقیتکیه دارند و در تعاملات خود با ایران راهبردی مصلحت اندیشانه و تاکتیکی در جهت تامین منافع خویش به کار گرفته انده ؛ اماآمریکا علاوه بر سختگیری های حقوقی- سیاسی به تنش های ایدیولوژیک با ایران می پردازد، ولی هر سه با هم رابطه یاستراتژیک دارند؛ اما با ایران رابطه ی تاکتیکی دارند و مخالف قدرتمند شدن یک ایران هسته ای هستند. در این مقاله با روشپژوهش مقایسه ای کیفی به تحلیل داده های پژوهش پرداخته می شود.

برنامه ی هسته ای جمهوری اسلامی ایران، برجام، روسیه، چین، آمریکا