مهناز احمدلو - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرف های و ایمنی کار، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علو مپزشکی شهیدبهشتی، تهران، ایران
مصطفی پویاکیان - استادیار، گروه مهندسی بهداشت حرف های و ایمنی کار، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علو مپزشکی شهیدبهشتی، تهران، ایران
محمد رنجبریان - مربی، گروه مهندسی بهداشت حرف های و ایمنی کار، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علو مپزشکی شهیدبهشتی، تهران، ایران
سهیلا خداکریم - دانشیار، گروه اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علو مپزشکی شهیدبهشتی، تهران، ایران

زمینه و هدف: مدل های متنوعی از ابزار آچاربکس در بازار مصرف وجود دارند که دارای وزن، طول دسته و قطر دسته متفاوتی هستند. هریک از این ویژگی ها می تواند به تنهایی نیروی اعمال شده دست را تغییر دهد و بر احساس راحتی کاربر تاثیرگذار باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط ویژگی های ابعادی و وزن چند مدل مختلف از ابزار آچاربکس با نمره شاخص کاربردپذیری آنها انجام شد. روش کار: 58 تکنسین مرد از کارکنان واحدهای تاسیسات و نگهداری وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 12 مهره با میزان سفتی N/ m8 گشتاور را به کمک شش مدل آچاربکس با ویژگی های فیزیکی متفاوت باز کردند. حجم نمونه براساس تعداد پیشنهاد شده در مطالعات کاربردپذیری انتخاب شد. برای تعیین نمره کاربردپذیری هریک از مدل ها، از پرسشنامه اعتبارسنجی شده شاخص کاربردپذیری سیستم (SUS) پس از آزمایش استفاده شد. مطالعه در سال 1396 صورت گرفت و از نرم افزار SPSS نسخه 21 برای آنالیز دادهها استفاده شد.یافته ها: میان شاخص کاربردپذیری با پارامترهای فیزیکی آچاربکس ها ارتباط معنیداری از نظر آماری وجود دارد ( 0 / 001> P). آچار بکس هایی با طول دسته بلندتر و قطر دسته در محدوده قطر بهینه دسته ابزارهای دستی برای مردان نمره کاربردپذیری بیشتری به دست آورده است و شرکت کنندگان تجربه بهتری از اجرای آزمون با این مدل ها داشته اند.نتیجه گیری: استفاده از شاخص کاربردپذیری سیستم ( پرسشنامه SUS) به منظور سنجش کیفیت طراحی انسان محور ابزارهای دستی، روشی مناسب برای ارزیابی و انتخاب ابزارهای دستی پر مصرف کارکنان مشاغل فنی است. نتایج این ارزیابی برای کاربردهای کوتاه مدت بسیار معتبر است، اما برای فعالیت های طولانی باید از شاخص های غیرذهنی و فیزیولوژیک مانند الکترومیوگرافی (EMG استفاده کرد.

ابزار دستی، آچار بکس، وزن، طول و قطر دسته، کاربردپذیری، پرسشنامه SUS