سیدپدرام جزایری فارسانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آب و سازههای هیدرلیکی، دانشکده مهندسی عمران و حمل و نقل، دانشگاه اصفهان.
رامتین معینی - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و حمل و نقل، دانشگاه اصفهان

در این تحقیق از یکی از جدیدترین الگوریتمهای فراکاوشی به نام الگوریتم جستجوی گرانشی به منظور طراحی بهینه اقتصادی سرریز پلکانی استفاده میشود. در حالت کلی، پروژه های سدسازی از پروژه های پرهزینه عمرانی میباشند که لازم است تا حد امکان هزینه های احداث آنها کاهش یابد. از جمله سازه های پرهزینه احداثی سدها، سازه های مستهلک کننده انرژی میباشد. استهلاک انرژی در سدها به وسیله سازه هایی چون سرریزها انجام میشود که در این تحقیق سازه مستهلک کننده انرژی، سرریز پلکانی میباشد؛ بنابراین در این تحقیق از الگوریتم جستجوی گرانشی به منظور بهینه سازی هزینه های خاکبرداری و بتنریزی سرریز پلکانی و در نهایت کاهش هزینه های احداث آن استفاده شده است. با انجام کدنویسی در محیط نرم افزار متلب به عنوان مطالعه موردی کمترین هزینه احداث سرریز پلکانی سد تهری هندوستان با استفاده از الگوریتم جستجوی گرانشی و با منظور نمودن محدودیتهای هیدرولیکی و توپوگرافی تعیین میشود. در ادامه نتایج با نتایج روش ویتالوپوری و الگوریتم ژنتیک مقایسه میشود. مقایسه نتایج روش ویتال وپوری با دو الگوریتم مذکور نشاندهنده آن است که هنگامی که چهار پله منظور شود، نتایج الگوریتم ژنتیک و الگوریتم جستجوی گرانشی نسبت به روش ویتالوپوری به ترتیب 6 و 7/6 درصد بهبود مییابند و نتایج الگوریتم جستجوی گرانشی 1/8 درصد نسبت به نتایج الگوریتم ژنتیک بهبود یافتند.

سازه های مستهلک کننده انرژی، سرریز پلکانی، طراحی بهینه، الگوریتم جستجوی گرانشی، الگوریتم ژنتیک، سد تهری.