سازمان فضایی شهر تبریز در دوره ترکمانان و تاثیر آن بر نظام ارتباطی میان مرکز شهر قدیم با مرکز حکومتی جدید در پایتختهای صفویان
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: دوفصلنامه فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی، دوره: 3، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_CIAUJ-3-1_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 282
نویسندگان
دانشجوی دکتری مرمت و احیای بناها و بافتهای تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده
با ورود شاه اسماعیل اول 892-930) ه.ق.) به تبریز و بر تخت نشستن وی در دولت خانه صاحبآباد سلسله صفویه در سال 907 ه.ق.1502/م. تاسیس شد. شهر تبریز به عنوان نخستین پایتخت صفویان، دارای سازمان فضایی تکوین یافتهای از دوره ترکمانان (قراقوینلو و آق قوینلو) بوده است. آنچه که ماهیت چنین ساختاری را نیرومند و تاثیرگذار ساخته بود چگونگی مرتبط ساختن مرکز شهر قدیم با مجموعه حکومتی جدید شهر بود. چنانکه طراحی ارسن حکومتی جدید در قزوین 962) ه.ق.) و اصفهان 1006) ه.ق.) به عنوان پایتختهای بعدی صفویان، از این امر متاثر بوده است. در شهر تبریز میدان عتیق به عنوان فضای شهری کهن شهر، بواسطه فضاهایی تجاری مانند راسته های بازار و قیصریه به میدان صاحبآباد به عنوان میدان حکومتی جدید شهر مرتبط گشته بود. این نظام ارتباطی با تغییراتی در سلسله مراتب عناصر ارتباطی در پایتخت دوم صفویان شهر قزوین، در مجموعه دولتخانه باغ جعفرآباد، میدان سعادت آباد، خیابان و مجموعه بازار نو قابل بازخوانی است. اما نقطه عطف این روند تکوینی در شهرسازی مکتب اصفهان و در پایتخت سوم صفویه به وقوع پیوسته است. تحقیق حاضر سعی در پاسخگویی به سوالات مرتبط با سازمان فضایی شهر تبریز در دوره ترکمانان، و چگونگی بکارگیری عناصر شهری در قالب یک نظام ارتباطی در پایتختهای صفویان دارد. هدف از این مطالعه بررسی میزان تاثیرپذیری شهرسازی صفویه از الگوی سازمان فضایی شکل گرفته در دوره ترکمانان تبریز جهت برقراری ارتباط میان مرکز شهر قدیم و جدید است. بدین منظور جهت تبیین اهداف تحقیق مطالعهای تطبیقی ما بین ساختار صفوی سه شهر تبریز، قزوین و اصفهان به عمل آمد. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی داده ها جمعآوری و تفسیر گردید. در نهایت با جمعبندی مطالعات صورت گرفته، این نتیجه حاصل گشته که الگوی فضاهای تجاری و عمومی در قالب مجموعه بازار، جهت مرتبط ساختن مرکز شهر قدیم با مرکز حکومتی جدید، عاملی موفق به منظور ایجاد ساختار شهری انسجام یافته بوده است.کلیدواژه ها
دولت خانه، مرکز شهر قدیم، بازار، دوره ترکمانان تبریز، شهرسازی دوره صفویه.مقالات مرتبط جدید
- راهکارهای بومی معمارانه ، پاسخی برای مسکن مقرون به صرفه (روستاهای سرد و کوهستانی )
- Considering the Digital Twin as the Evolved Level ofBIM in the Context of Construction ۴.۰
- مروری بر مبانی و مفاهیم نظری در خصوص بررسی عوامل کالبدی سرای سالمندان و سلامت روان آنها با تاکید بر توسعه پایدار(مطالعه موردی : شهر شیراز)
- مروری بر انواع طاقچه های نوری تلفیقی
- مروری بر سیستم های انتقال نور روز با تاکید بر چاههای نوری در ساختمان
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.