مهدی صمدی - کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS،گروه سنجش از دور و GIS،دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
وحید بارانی پسیان - استادیار دانشگاه علوم انتظامی امین

طوفان گردوغبار یکی از شایع ترین پدیده های اقلیمی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. این پدیده یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی در این مناطق بشمار می رود. ودر اکثر اوقات نتیجه بادهای متلاطمی است که مقدار زیادی از گرد و خاک را از سطح بیابان ها بالا می برد و قابلیت دید را به کمتر از یک کیلومتر کاهش می دهد در چند سال اخیر روند رخداد گردوغبار در غرب و جنوب غرب ایران بویژه در فصول بهار وتابستان افزایش چشم گیری داشته است و همین عامل سبب بروز مشکلات اجتماعی اقتصادی و زیست محیطی فراوانی در مناطق تحت تاثیر گردیده است. آشکارسازی این پدیده و شناسایی دامنه تاثیر آن امری بسیار مهم درتمامی برنامه ریزی های مربوط به سیستم های هشدار، مدیریت وکاهش ریسک این پدیده ها می باشد با توجه به اینکه انجام هرگونه فرایند پایش و پیش بینی منوط به آشکارسازی این پدیده و تفکیک آن از سایر پدیده های جوی مانند ابر می باشد، بنابراین هدف این پژوهش بر ایجاد فرایندی خودکار جهت آشکارسازی توده های گرد و غبار است در این پژوهش به منظور آشکارسازی پدیده گرد وغبار از تصاویر ماهواره ای سنجنده MODIS استفاده شده است. درنهایت مدلی بر مبنای ترکیب باندهای انعکاسی و حرارتی توسعه داده شده است. کارایی این مدل با استفاده از نمونه های انتخاب شده و از طوفان های گرد و غبار، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که این مدل در تمامی موارد بطور خودکار و با دقت بالا قادربه شناسایی وتعیین گستره مکانی توده های گردوغبار بوده و قابلیت بکارگیری به عنوان یک مدل آشکارسازی در سامانه های پایش و پیش بینی خودکار را دارا می باشد

مدیریت بحران، گردوغبار، تصاویر ماهوراه ای، MODIS