ساماندهی بافتهای فرسوده شهری با رویکرد مشارکتی (مورد مطالعه: منطقه1 اسلامشهر)

بافت فرسوده، بافتی می باشد که در فرآیند زمانی طولانی شکل گرفته و تکوین یافته و امروزه از لحاظ عملکردی دچار چالش هایی بوده و پاسخگوی نیازهای امروز نمی باشد و توجه و برنامه ریزی برای بهبود وضعیت کنونی بافت­های فرسوده ضروری است، چرا که با گذشت زمان وضعیت این بافتها هر روز وضعیت نامناسبی به­خود می­گیرد. گسترش فضایی بی رویه و بدون برنامه شهرهای بزرگ و متوسط کشور در چند دهه گذشته، باعث شکل گیری بافت های جدید شهری در مجاورت شهرها و جابجایی ساکنان و کاربریهای شهری به نواحی جدید گردیده است. در نتیجه این جابجایی، به تدریج بافت های قدیمی شهرها کارکرد و حیات اجتماعی- اقتصادی خود را از دست داده اند و این بافت ها با از دست دادن حیات شهری خود، به سمت رکود و فرسودگی گرایش پیدا کرده اند. منطقه1 شهرداری اسلامشهر که به عنوان منطقه مورد مطالعه این تحقیق انتخاب شده است، از قاعده فوق مستثنی نبوده و در زمره بافت های فرسوده این شهر محسوب می گردد. هدف اصلی و کلی این تحقیق، شناخت ویژگی های اقتصادی و اجتماعی ساکنان بافت فرسوده(منطقه1 اسلامشهر) و همچنین شناخت وضعیت کالبدی بافت است. روش تحقیق در این مقاله با توجه به موضوع، اهداف و فرضیات تحقیق، به صورت کتابخانه ای، میدانی(مشاهده، مصاحبه و پرسش نامه) می باشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد فرسودگی واقعیتی است که تاکنون بیشتر شهرهای با سابقه و تاریخی ایران، تحت تاثیر آن قرار گرفته اند. آنچه مسلم است، در این گونه شهرها این مساله، رشد بافت شهری را مختل کرده و آن را به پیرامون سوق می دهد و بنابراین افزون بر نابودی بافت های درونی و باسابقه شهری، هزینه های هنگفتی را با ایجاد بافت های نوظهور بر گرده شهر تحمیل می کند. همچنین می توان گفت تعیین محدوده های فرسوده شهری، شناسایی ویژگیها، برنامهریزی و انواع مداخله در این نوع از بافتها یکی از مباحث عمده نظام شهرسازی کشور در سالهای اخیر را تشکیل می دهد بسیاری از این بافتها با مشکلات عدیده ای از جمله مسایل اجتماعی، زیست محیطی و بالخصوص اقتصادی روبرو هستند و یکی از راه های پاسخگویی مناسب به این نوع از بافتهای شهری اقدماتی از جمله مشارکتی می باشد.

کلیدواژه ها:

ساماندهی ، بافتهای فرسوده ، رویکرد مشارکتی ، منطقه1 اسلامشهر