محسن اسماعیلی - دانشگاه تهران، دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی، گروه حقوق عمومی
حسین امینی پزوه - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

مباحث مربوط به موضوع قانونگذاری از مباحثی است که مطالعه آن اخیرا از حوزه علوم سیاسی به گستره موضوعات حقوق عمومی منتقل شده است. در این بین در تراث فقهی امامیه به صورت پراکنده مباحث بسیاری در این زمینه مطرح شده که استخراج و بهره گیری از آنها در حل مسائل حقوق اساسی در نظام جمهوری اسلامی به عنوان نظامی دینی لازم است. از مهم ترین آنها، مباحث شهید سید محمدباقر صدر با نام منطقه الفراغ است. هدف مقاله پیش­رو بررسی دیدگاه های ایشان در حوزه قانونگذاری در قالب نظریه­ای منسجم است تا بتواند متناظری برای نظریه­های قانونگذاری (theory of legislation) در نظام­های سیاسی سکولار باشد. در همین راستا تلاش شده است که این نظرها با تمرکز بیشتر بر احکام صادرشده در منطقه الفراغ که بیشترین مشابهت را با مفهوم قانونگذاری در حقوق عمومی مدرن دارد، در قالب نظریه ای منسجم بیان شود

فلسفه قانونگذاری, نظریه قانونگذاری, منطقه الفراغ, سید محمدباقر صدر, مبانی کلامی منطقه الفراغ, ادله منطقه الفراغ, قلمرو منطقه الفراغ, ماهیت احکام منطقه الفراغ, ضوابط احکام منطقه الفراغ