عبدالعظیم اوزونی دوجی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
مسعود اصفهانی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
حبیب الله سمیع زاده - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه گیلان
محمد ربیعی - محقق موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت.

این آزمایش جهت ارزیابی بهرهوری نور در تراکم و آرایش کاشت مختلف در دو رقم کلزای گلبرگدار و بدون گلبرگ، در سال زراعی 85-1384 در مزرعۀ مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور در رشت به اجرا گذاشته شد. طرح آزمایشی مورد استفاده در این آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود که دو آرایش کاشت مربع و مستطیل به عنوان عامل اصلی و دو رقم کلزای گلبرگ دار Hyola 401 و بدون گلبرگ Hylite 201 و تراکمهای ( 33، 67 و 133 بوته در مترمربع) به ترتیب به عنوان عوامل فرعی اول و دوم در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که بین ارقام، تراکمها و آرایشهای کاشت از نظر مصرف تشعشع (RUE) اختلاف معنیداری وجود داشت. کارآیی مصرف تشعشع رقم بدون گلبرگ نسبت به رقم گلبرگدار از یک برتری 13/38 درصدی برخوردار بود (به ترتیب 2/69 و 2/33 گرم بر مگاژول)که این میزان اختلاف در کارآیی مصرف تشعشع موجب برتری 14/6 درصدی این رقم از نظر عملکرد دانه شد. قابلیت دسترسی به تشعشعات فعال فتوسنتزی (PAR)، کارآیی مصرف تشعشع، تسهیم ماده خشک بین اندامهای هوایی و شاخص برداشت (HI) به عنوان عوامل اصلی محدود کننده تولید دانه محسوب میشوند که در مجموع رقم بدون گلبرگ نسبت به رقم گلبرگدار از یک برتری نسبی برخوردار بود.

آرایش کاشت، تراکم، کلزای بدون گلبرگ، کارآیی مصرف تشعشع