واکاوی معنی مولی در حدیث غدیر

شاخص ترین تفکر شیعی در حوزه امامت و ولایت، اعتقاد به امامت تنصیصی است. مسئله ای که به گزارش تاریخ، حدیث، تفسیر و ادب از روز نخست ظهور اسلام و حدیث یوم الدار، تا هنگام رحلت پیامبر و حدیث قلم و دوات، مد نظر مبارک پیامبر بوده است. یکی از گهرکلماتی که در معرفی علی× به عنوان جانشین پیامبر تجلی ویژه بخشیده جمله نورانی من کنت مولاه فعلی مولاه است، فقره ای که به اعتقاد شیعه، تنصیص در ولایت مطلقه علویه است. لیکن اهل تسنن با تفسیری دیگر، مسیر علمی معنی و مفهوم مولا را به سمت دیگری کشانده اند. این نوشتار با استفاده از روش توصیفی تحلیلی دیدگاه های مختلف اهل تسنن نقل و نقد شده و با اتکاء به قرائن متعدد زمانی، مکانی و معنایی، به تثبیت بینش شیعی که همان اولویت در تصرف است را به اثبات رسانده است. ضمن این که نویسنده به سیر تطور معنی غیرواقعی مولا در حدیث من کنت مولاه را در طول تاریخ موردتوجه قرار داده، بر این باور است که به لحاظ رویکرد علمی، سده های نخستین را باید ازمنه رویکرد به معنی ساده ولاء اسلام دانست و قرون میانی یعنی از قرن پنجم تا دهم و ظهور امثال احمد بیهقی (458384)، قاضی عیاض (546 476)، ابن اثیر (606 544)، شرف الدین طیبی (قرن7)، ابن تیمیه (661 728)، ابوزکریا نووی (676631) و ابن حجر هیتمی (909974) را زمان اوج تمرکز بر معنی محبت و نصرت به شمار آورد، چنین استنتاج می کند که بروز چنین رویکردی و تبیین شبه علمی از حدیث فوق، پی آمد تلاش کسانی است که درواقع قرائت دیگری را از این متن مقدس ارائه نمودند.

کلیدواژه ها:

پیامبر| ، علی× ، حدیث موالات ، مولا ، محبت ، ولایت ، غدیر.