چالش ها و موانع پیوند عضو در ایران: با تاکید بر فرهنگ اصیل اسلامی

زمینه وهدف: خداوند به نفس و احیای زندگی هر انسانی توجه ویژه ای داشته و بارها در قرآن کریم به لزوم حفظ جان انسان ها تاکید نموده است تا جایی که در آیه ی 32 سوره مبارکه مائده می فرمایند: هرکس نفسی را در زمین بکشد، مانند آن است که همه ی مردم را کشته است وهرکسی آن را زنده کند مثل این است که تمام مردم را زنده کرده است. لذا در این خصوص پیوند عضو به عنوان یکی از دستاوردهای نوین علم پزشکی به یاری افراد شتافته تا بتواند به افراد زندگی دوباره ببخشدو با توجه به لزوم همگامی فقه یادستاوردهای علمی در جهت پاسخگویی به مسائل جدید لازم است که به میانی فقهی و حقوقی پیوند اعضا پرداخته شود. لذا هدف مطالعه حاضربررسی چالش های اجزایی پیوند عضو در ایران می باشد. روش شناسی: مطالعه حاضر به صورت مروری سیستماتیک با جست و جوی وسیع در پایگاه های اینترنتی ، نشریات معتبر، Magiran ، SID و موتور جست و جو گر گوگل اسکولار، سایت انسانی و کتب مرتبط مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای جست و جواز کلمات کلیدی مرتبط و ترکیب آنها بدون محدودیت زمانی استفاده شد. و موارد بررسی شده، در چک لیست مورد نظر وارد گردید. یافته ها: نتایج حاصلاز بررسی ها، گویای آن است که با وجود آنکه علمای مذهبی، اهدای عضو را مقادیر با مذاهب نمی دانند. ولی بسیاری از مردم و نیز کادر درمان، با احکام مذهبی پیوند آشنایی نداشته و برای انجام پیوند راغب نبوده و تلاشی نمی کنند، و لذا با توجه به آمار بالای مرگ مغزی در کشور درصد ناچیزی از این افراد کاندید اهدای عضو می شوند که جوابگوی افراد نیازمند پیوند عضو نیست، و با این اوصاف امکان سوء استفاده های مالی و قاچاق اعضا نیز نمایان خواهد شد. که آثار زیانباری بر جامعه خواهد داشت. از طرفی بعضی از دستورالعمل های وضع شده در این خصوص به روشنی شفاف سازی نشده اند، به عنوان نمونه مسئولیت تشخیص قطعی مرگ مغزی فقط به مراکز درمانی تحت نظر دانشگاه های دولتی سپرده شده است و یا قوانین لازم الاجرایی در مورد پیوند از فرد زنده و بررسی صلاحیت و سلامت جسمی و روانی وی وجود ندارد که نیازمند بررسی های مجدد می باشد. بحث و نتیجه گیری: باتوجه به مطالعات صورت گرفته، علمای فقه پیوند اعضا از فرد مرگ مغزی را برای نجات جان دیگر مسلمین جایز می دانند. دراین راستا نیاز مبرم به اعضای پیوندی از یک سو و تمایل اندک به اهداء عضو از سوی دیگر ضرورت پرداختن بیشتر به این موضوع توسط کادر درمان و مسئولین مرتبط و فرهنگ سازی به وسیله رسانه را مطرح می کند.

کلیدواژه ها:

قران کریم ، پیوند عضو ، چالش ها ، و موانع