بهینه سازی برخی از عوامل درون شیشه ای در ریز ازدیادی استویا

مقدمه: استویا گیاهی داروئی، قندی، چند ساله و علفی، متعلق به خانواده (آستراسه) می باشد. برگ های این گیاه دارویی حاوی گلیکوزید های دیترپن (شامل استویوزید و ربودیوزید)، فاقدکالری، غیرسمی و شیرین می باشد به طوری که شیرینی قند این گیاه حدود 250 تا 300 برابر دیگر گیاهان قندی مانند نیشکر و چغندر قند است که با توجه به ویژگی های منحصر به فرد آن، تقاضا برای این گیاه روز به روز در حال افزایش می باشد که لزوم تولید در سطح وسیع را نشان می دهد. با این وجود مشکلاتی چون درصد جوانه زنی پایین بذور (کمتر از 10 درصد) و اندازه خیلی کوچک بذر آن، بر سر راه تولید انبوه این گیاه وجود دارد. علاوه بر این ها، استویا گیاه خود ناسازگاری هست و تکثیر از طریق بذر اجازه تولید جمعیت همگن را نمی دهد. بنابراین استفاده از تکنولوژی کشت در شرایط آزمایشگاه، روش مناسبی برای تکثیر این گیاه در سطح وسیع و در یک دوره کوتاه می باشد. روش کار: در این آزمایش، تاثیر محیط کشت پایه و تنظیم کننده های رشد بر تکثیر درون شیشه ای گیاه استویا مطالعه شد. ریزنمونه های تک گره بدون برگ در محیط های کشت پایه MS و B5 حاوی غلظت های مختلف بنزیل آمینو پورین به همراه نفتالین استیک اسید کشت شدند. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که نوع محیط کشت، نسبت و غلظت تنظیم کننده های رشد روی صفات رشدی مختلف و باززایی گیاه استویا موثر است. همچنین بیش ترین تعداد برگ، تعداد گره و طول ساقه چه در محیط کشت MS با غلظت هورمونی 5/0 میلی گرم در لیترNAA بعلاوه 1میلی گرم در لیترBAP مشاهده گردید.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد استفاده از محیط کشت مناسب به منظور ریز ازدیادی استویا عامل بسیار تاثیر گذاری بر افزایش راندمان صفات رشدی استویا می باشد، زیرا محیط کشت باید حاوی ترکیبات مناسبی از نوع و غلظت مواد مغذی مورد نیاز ریز نمونه باشد تا توانایی رشد و تبدیل به گیاهچه کامل را داشته باشد ، همچنین استفاده از تنظیم کننده های رشد در غلظت مناسب باعث افزایش رشد گیاهچه می شود.

کلیدواژه ها:

بنزیل آمینو پورین ، نفتالین استیک اسید ، محیط کشت ، B5 و MS