مرجان احمد شیروانی - مربی مامایی، گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی نسیبه ساری، مرکز تحقیقات سلامت جنسی و باروری، دانشگاه علوم پزشکی مازندران

مقدمه : مطالعات پیش بالینی نشان داده اند حمله هدفمند فلاونوئیدهای کانابیینوئیدها به سلول های لوکال و متاستاتیک تومورها باعث مرگ این سلول ها می شود. همچنین تاثیر کانابینوئیدها درکاهش علائم همراه با سرطان ها و عوارض درمانی گزارش شده است.هدف: این مطالعه با هدف مرور تحقیقات در خصوص کاربرد کانابینوئیدهای طبی در بیماران سرطانی انجام شد روش کار: دراین مرورنقلی با جستجو در منابع الکترونیکی PubMed, Science Direct, Cochrane و Google scholar با کلید واژه های سرطان، کانابیز، کانابینوئیدها، درمان وعوارض؛ مطالعات مشاهده ای توصیفی، مداخله ای بر روی انسان و گزارش موردهای منتشر شده در سال های 2009 تا 2019 بررسی شدند.یافته ها: در مجموع 29 مقاله شامل مطالعات توصیفی 8، کارازمایی بالینی 11 ، گزارش مورد 6، مورد-شاهد 2 و تجربی 2 یافت شدند. اطلاعات در چهار گروه شامل درمان، اثر روی عوارض بیماری، اثر روی عوارض درمانی وعوارض جانبی طبقه بندی شدند. اکثر مطالعات کاهش عوارض بیماری و عوارض درمانی ازجمله بهبود اشتها، تهوع، استفراغ، بیخوابی، تب، درد و کیفیت زندگی را گزارش کردند، گرچه 3 مطالعه اثر قاهل تهوجی در کاهش درد و تهوع نیافتند. اثار درمانی در اسکواموسل کارسینوما، کانسر ریه وتومورهای جامد پستان و مغز و عوارض جانبی، اندک و در حد احساس خستگی، گیجی و تداخل با ایمنوتراپی گزارش شد.کاربرد در بالین: بنظر می رسد استفاده از کانابینوئیدهای طبی علاوه بر کاهش برخی علائم سرطان ها و عوارض درمان های متداول با اثار ایمنومدولاتوری، درمان جدید بالقوه ای برای این بیماران محسوب می شود و می تواند بعنوان یک درمان مکمل امید به زندگی را در آنان افزایش دهد. با توجه به اینکه استفاده از این ترکیبات توسط بیماران رواج یافته، برای تصمیم گیری در مورد آثار انواع کانابینوئیدها و نحوه کاربرد آنها درانواع سرطان ها نیاز به اجرای مراحل 3 و 4 کارازمایی های بالینی و متاانالیزمی باشد.

سرطان، کانابیز، کانابینوئیدها، درمان، عوارض