فروزان بیرانوند - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر

در بررسی های مرتبط با جامعه شناسی شهری، حاشیه نشینی به آن سنخ از زیست شهری اطلاق میگردد، که در حومه شهرها، تعدادی خانوار بد مسکن، یک مرکز جمعیتی یا شهرک مانندیرا به وجود آورند. معمولا شهرنشینی و صنعتی شدن را مترادف متمدن شدن و توسعه میدانند که ساماندهی و برنامه ریزی منسجم به منظور بهبود کیفیت زندگی شهروندان و فضای شهری از یک سو و کنترل و مهار حاشیه نشینی و شکل گیری شهرکهای خود رو و بی برنامه در اطراف شهرهای بزرگ از سوی دیگر، ضرورت شکل گیری و طراحی شهرهای جدید با برنامه را حتمی ساخته است. با این وجود میبایست در سیاست های کلان توسعه شهری کشور، ضعف مدیریتی در ساختار اداری اجرایی، این شهرها و بالاخره محدودیت های ناشی از خلاء هویت در شهرهای جدید، تجدید نظر نمود. رفع این معایب میتواند در ارتقاء جایگاه شهرهای جدید در نظام شهری کشور بخصوص شهر تهران نقش آفرین باشد به طور کلی عمدهترین مسائلی که باعث عملکرد ضعیف شهرهای جدید کشور شده است فقدان برنامه ریزی منطقهای و توجه صرف به طرحهای شهری که نتیجه این امر در اغلب موارد باعث ایجاد صدمات جبران ناپذیر به توان زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی و فرهنگی بوده است که امروزه با واژه بحران شناخته میشوند از قبیل: بحرانت روریسم، بحران جنگ ادیان یا تمدنها، بحران محیط زیست، بحران ایدز، بحران فقر و بالاخره بحران حاشیه نشینی کلان شهری، این مقاله در پی پرداختن به این موضوع، و بررسی برخی از جوانب مختلف و کلیدی شهر تهران، چالشها و موانع رودررو راهبردهای احتمالی برای برون رفت از شرایط موجود است.

حاشیه نشینی بحران - شهرهای جدید ضعف مدیریتی - برنامه ریزی منطقه ای - کلان شهر - تهران