اکبر فریدفتحی - دکتری مدیریت ورزشی
حسن قره گوزلو خیرآبادی - کارشناس ارشد مدیریت ورزشی
حامد غایبی سدهی - کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل غیر سازمان یافته موثر بر رفتار نابهنجار هواداران فوتبال بود.روش کار: روش تحقیق توصیفی – پیمایشی بود که به روش آمیخته انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق کلیه تماشاگران حاضر در مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران در سال 1397-1398 بودند. جامعه آماری نامحدود در نظر گرفته شد. در بخش کیفی 23 مصاحبه با هواداران فوتبال و لیدرهای ورزشگاه ها برای شناسایی عوامل انجام شد. نمونه گیری در بخش کمی به روش طبقه ای و حجم نمونه 523 نفر بود. از پرسشنامه محقق ساخته حاصل از مصاحبه ها بعد از تایید روایی و پایایی جهت جمع آوری داده ها استفاده شد. این پرسشنامه شامل 69 گویه بود که عوامل غیر سازمان یافته موثر بر رفتار هواداران فوتبال را بررسی می کرد. روایی صوری پرسشنامه با نظر 6 نفر از متخصصان مدیریت ورزشی و روایی سازه پرسشنامه با تحلیل عاملی تایید شد. پایایی پرسشنامه در یک مطالعه اولیه بر روی 30 نفر با 0/75 تایید شد.یافته ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که 69 گویه شناسایی شده در 5 عامل قرار میگیرند. این عوامل عبارتند از کیفیت خدمات، کیفیت زیرساخت ها، داینامیک گروه، عوامل مربوط به زمان انجام مسابقه و عوامل مربوط به قبل از زمان انجام مسابقه. همچنین نتایج مربوط به آزمون فریدمن نشان داد که عامل کیفیت خدمات، داینامیک گروه و کیفیت زیرساخت ها بالاترین اولویت را در بروز رفتار نابهنجار دارند در حالی که در بروز رفتار آشوبگرانه، از بین عوامل غیرسازمان سافته، عوامل مربوط به قبل از زمان انجام مسابقه (مانند مصاحبه مدیران و ورزشکاران) بالاترین اولویت را داشت .(p=0/01)نتیجه گیری : توجه به عوامل غیرسازمان یافته موثر بر رفتار هواداران فوتبال می تواند تا حدود زیادی رفتارهای نابهنجار آن ها را کاهش دهد.

هوادار، فوتبال، آشوب، هواداران فوتبال