محمد نقیب - عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی قم
فرشته افتخاری - کارشناسی ارشدعلوم قرآن مجید، دانشکده علوم قرآنی قم

سیره منقول پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) در گزاره های تاریخی و اخبار آحاد و تشخیص صحیح این اخبار، ما را به این نکته توجه می دهد که می توان این اخبار آحاد را بر قرآن عرضه داشت. از این رو با عرضه این دسته از اخبار آحاد و گزاره های تاریخی بر قرآن، راه شناخت صحیح سیره منقول و در نتیجه شناخت پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) بر ما هموار می گردد. ضرورت این امر بدان دلیل است که گزاره های مرتبط با سیره (اعم از اخبار آحاد و تاریخ منقول) در باره پیامبر اکرم و خاندان عصمت و طهارت (ع)، گاه با بیان قرآن منافی و متضاد است، بنابراین عرضه آنها بر قرآن ضروری می نماید و ملاک را از قرآن به دست آورد. اگر نقل تاریخی در مورد پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) داریم مثل سایر گزاره ها و موارد تاریخی نیست این ها باید بر قرآن عرضه شوند. از این رو مسئله ی اصلی نوشتار حاضر، ارائه ی مبانی قرآنی سیره صحیح پیامبر اعظم (ص) و اهل بیت (ع) است که با روش توصیفی تحلیلی به بیان اصول و مبانی قرآنی سیره صحیح پیامبر و اهل بیت مانند اصل عصمت، اصول اخلاقی، شانیت و وجود متشابهات در سیره پیامبر و اهل بیت (ع) و مبانی سیاسی- اجتماعی پیامبر و شیوه حکومت داری آن حضرت بر طبق مبانی قرآنی پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، روایات به قرآن عرضه می شوند نه به اهل بیت، چون اهل بیت (ع) همتای قرآن هستند و هرگز مخالف قرآن نیستند. عرضه ی روایات منقول از اهل بیت، بر قرآن است که سنت غیر قطعی هستند، پس اگر این روایات موافق با قرآن بود، مورد پذیرش واقع می شوند و اگر مخالف قرآن بود قابل پذیرش نیست، همانطور که در قرآن کریم آیات متشابه وجود دارد همین امر در کلام اهل بیت (ع) هم ممکن است باشد.

سیره منقول، پیامبر، اهل بیت، خبر واحد، روایت عرضه