ابوالفضل پورجعفری نژاد - دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد
امین علیزاده - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه شهید باهنر کرمان

استان کرمان در یک منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده است. به علت محدودیت کمی و کیفی آب در مناطق خشک ونیمه خشک، بررسی مبادلات آب مجازی از طریق محصول استراتژیک پسته از اهمیت ویژهای برخوردار است. در اینپژوهش به مطالعه و بررسی میزان آب مجازی محتوی پسته به عنوان محصول کشاورزی استراتژیک استان و محاسبه حجممبادلات آب مجازی استان و شهرستانهای آن از طریق واردات و صادرات این محصول با استفاده از روش هوکسترا و هانگ(2002) و هوکسترا و همکاران (2009) پرداخته شد. متوسط آب مجازی پسته در استان کرمان 6631/6 متر مکعب بر تنو درکشور 7573/7 متر مکعب بر تن برآورد شد. با توجه به اینکه میزان آب مجازی استاندارد 1000 متر مکعب بر تن گزارش شده است، پسته در کشور بیشتر از 7 برابر و در استان کرمان بیشتر از 6 برابر میزان استاندارد آب مجازی را دارااست، در نتیجه پسته جزء محصولات پرمصرف محسوب میشود. پسته با عملکرد پایین نسبت به حد استاندارد دارای آبمجازی بالایی میباشد. پسته در حدود 40 درصد از تولید محصولات استان کرمان را به خود اختصاص داده اند، که اهمیتاین محصولات را در درآمد و اقتصاد مردم استان کرمان نشان میدهد. از طرفی چون این محصول دارای میزان آب مجازی بالایی است بنابراین میتوان دریافت که کارآیی آب کشاورزی برای تولید این محصول تا چه حد مناسب است. استان کرمانصادر کننده آب مجازی است و 100 درصد در تولید محصول پسته از منابع آب داخلی استفاده میکند. بنابراین برای کاهشفشار وارده بر منابع آب داخلی، مستلزم بهرهگیری بیشتر از استراتژی مبادله آب مجازی در واردات محصولات آب بر بهاستان می باشیم.

آب مجازی، پسته، صادرات، کرمان