ارزیابی شاخص های ظرفیت سازگاری در مراتع تحت شرایط خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان ملارد)

مهمترین عامل تاثیرگذار در موفقیت اجرای طرح های منابع طبیعی مربوط می شود به بحث مشارکت مردمی و مشارکتاولین پیش نیاز برای توسعه میباشد. وقوع خشکسالی همواره از چالش هایی بوده که منابع طبیعی به خصوص مراتع راتحت تاثیر قرار داده است. سازگاری به طور فزایندهای برای حفظ انعطاف پذیری سیستم های اجتماعی- زیست محیطی و برای مقابله با خشکسالی کمک میکند. هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی شاخص های ظرفیت سازگاری در مراتع تحتشرایط خشکسالی در شهرستان ملارد است. در این پژوهش، شاخص های ظرفیت سازگاری بر اساس آزمون های آماری وپرسشنامه ظرفیت سازگاری در دو گروه سامانهای عرفی تحت پوشش طرح مدیریت مشارکتی منابع طبیعی (طرحتعمیم ترسیب کربن) و خارج از محدوده این طرح مقایسه شدند. دو سامان- عرفی گمرگان و اکرم آباد به عنوان سامان - های تحت پوشش طرح و دو سامان عرفی حسین آباد علیزاده و محمدآباد قمشلو نیز به عنوان سامان های خارج ازمحدوده طرح انتخاب شدند. نتایج نشان دادند میزان سازگاری در برابر خشکسالی در سامان های عرفی درون محدودهطرح مدیریت مشارکتی نسبت به سامان های عرفی خارج از محدوده طرح بیشتر بوده و در سامان های عرفی درونمحدوده طرح ظرفیت مالی عامل اثرگذار بر افزایش سازگاری بوده اما نیازمند توجه و مدیریت بیشتر بر روی شاخصموسسات و شبکه ها برای ایجاد سازگاری بهره برداران در برابر بحران های زیست محیطی از جمله خشکسالی میباشد. درسامانهای عرفی خارج از محدوده طرح مدیریت مشارکتی بر اساس نتایج مشخص است که مولفه زیرساختی دارایبیشترین اثرگذاری و قدرت در ایجاد معیشت پایدار در بین بهره برداران مرتع در این سامان عرفی است. همچنینمشخص شد ابعاد موسسات و شبکه ها و اطلاعات، مهارت و مدیریت به عنوان ضعیف ترین شاخص های عواملمحدودکننده سازگاری در این منطقه می باشند. با توجه به اهمیت سرمایه مالی در جوامع مختلف به خصوص جوامعمحلی و بهره بردار پیشنهاد می شود در جهت ایجاد درآمدهای جانبی در کنار شغل اصلی در سامان های عرفی خارج ازمحدوده طرح اقدام گردد.

کلیدواژه ها:

مدیریت مشارکتی مرتع ، بهرهبرداران مرتع ، سازگاری ، خشکسالی ، ملارد