فاضل خالقی - استادیار گروه زمین شناسی واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران
افسانه شاهی - کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه

آب های زیرزمینی که بخشی از چرخه آب را تشکیل میدهند؛ به تبع رشد روز افزون صنایع آلاینده در محیط زیستانسانی، در معرض آلودگی های مختلفی قرار دارند. از این رو به منظور بررسی فلزات سنگین و کیفیت منابع آبیشهرستان اهر با نگرشی بر تاثیر فعالیت های انسانی حاشیه رودخانه اهر چای ، تعداد 10 نمونه آب از چاه های مختلفدر کل حاشیه اهر چای برداشت شد. سپس این نمونه ها با استفاده از روشهای استاندارد آنالیز شدند. ضمن اندازه گیریغلظت کاتیون ها و آنیون های اصلی و برخی خواص فیزیکی و شیمیایی نمونه های آب، غلظت برخی فلزات سنگین مس،روی، سرب ، آهن و منگنز نیز در آنها اندازه گیری شد. نتایج بیانگر وجود فلزات سنگین در حد نرمال و پایین تر از حدمجاز استاندارد در آب می باشد. پس از انجام آنالیزهای مذکور، به بررسی عوامل موثر در نفوذ فلزات سنگین از جملهفاضلاب های خانگی و زهاب های کشاورزی، پرداخته شد. نتایج نشان می دهد هر چند میزان آلودگی چاه های حاشیه روداهرچای به فلزات سنگین به جز چاه 5 کشاورزی (روشنی) در حد خطرناک نیست و در عناصر دیگر، فقط آرسنیک درچاه 5 کشاورزی روشنی با مقدار 3 میلی گرم بر لیتر از حد مجاز استاندارد جهانی بالاتر بوده برای شرب نامناسب است.از طرفی پارامترهای آنیون ها و کاتیون های نمونه ها در مقایسه با استاندارد ها، بین حداقل و حداکثر مجاز استانداردایران و جهان قرار دارد و برای مصارف کشاورزی محدودیت کمی دارد اما با ادامه روند آلودگی و وسعت زیاد حاشیه اهرچای قطعا در دراز مدت خطرات زیست محیطی زیادی را به دنبال خواهد داشت، لذا باید در خصوص آب برگشتیکشاورزی و همچنین دفع اصولی فاضلاب های شهری، روستایی و بعضا صنعتی اقدام موثری به عمل آورد.

فلزات سنگین، کیفیت منابع آبی، هیدروژئوشیمی، فعالیت های انسانی، رودخانه اهر چای