رضا سالاری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه سنجش ازدور و GIS ، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
علی اکبر جمالی - دانشیار گروه GIS ، سنجش از دور و آبخیزداری، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

زمینه و هدف : ایجاد مراکز خدماتی جدید از جمله بیمارستانها، مستلزم صرف هزینه های زیاد می باشد و تعیین مکان بهینه این مراکز به نحوی که همه شهروندان از آن بهره مند شوند در راستای کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری مهم است . در این تحقیق با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مکانهای بهینه جهت احداث بیمارستان در شهر صفاشهر مورد بررسی قرار گرفت .روش کار : این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است . مراحل طی شده در امرمکانیابی مراکز بیمارستانی شامل تهیه لایه های اطلاعاتی برای هر عنصر، طبقه بندی هر لایه ا طلاعاتی بر اساس میزان و تهیه نقشه نهایی بوده است . همچنینبا بهره گیری از امکانات GIS و تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از مدل فازی برای مکان یابی بهینه فضاهای شهری به منظور احداث بیمارستان در این شهر اقدام شد . با استفاده از ابزار تجزیه وتحلیل فضایی، نقشه فاصله عوامل مکانی تهیه گردید . در گام بعدی عملیات عضویت فازی small, Large بر عوامل انجام شد . برای وزن دهی به معیارهای فازی شده به روش AHP عمل شد.ارزش و ترکیب همه لایه های اطلاعاتی و اعمال ضرایب نهایی مدل شامل نه معیارفاصله از مراکز و محلات پرتراکم جمعیتی، نزدیکی به اماکن مذهبی، نزدیکی به معابر اصلی، فاصله از مراکزبهداشتی درمانی موجود، فاصله از مراکز صنعتی، شیب، فاصله از مراکز آموزشی، فاصله از واحدهای دامداری و پرورش طیور، فاصله از مسیر رودخانه و سیلاب، بوده است . در نهایت با روی هم گذاری لایه های مذکور به روش همپوشانی فازی 0، به / گاما 9 تحلیل و بررسی آن پرداخته شد .یافته ها : پس از انجام محاسبات و بررسیهای لازم، بیشترین وزن به ))کمترین شیب(( وکمترین وزن به معیار))فاصله از مراکزصنعتی(( با توجه به وزن معیارها و همپوشانی لایه ها در نهایت مکانهای کاملاسازگار تا کاملاناسازگار جهت استقرار سایتهای بیمارستانی در شهر صفاشهر مشخص گردید.نتیجه گیری : نتایج بدست آمده از کلاس بندی، بهترین مکانها جهت احداث بیمارستانها در سطح شهرصفاشهر بر اساس معیارها بهترین پهنه جهت استقرار سایت بیمارستانی شناسایی شده ا ند ومی توان درمکان مشخص شده نهایی جهت احداث بیمارستانهای جدید در راستای بهبود دسترسی مردم به خدمات سلامت استفاده کرد

بیمارستان، تجزیه و تحلیل فضایی، سامانه اطلاعات جغرافیایی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ،مکانیابی، AHP ، Fuzzy