امیر زعفرانیه - دانشجوی کارشناسی پیوسته دانشگاه علوم پزشکی گناباد، دانشکده پیراپزشکی، گروه تکنولوژی اتاق عمل، کمیته تحقیقات دانشجویی
فاطمه خسروی - دانشجوی کارشناسی پیوسته دانشگاه علوم پزشکی گناباد، دانشکده پیراپزشکی، گروه تکنولوژی اتاق عمل، کمیته تحقیقات دانشجویی
سجاد رضایی - دانشجوی کارشناسی پیوسته دانشگاه علوم پزشکی گناباد، دانشکده پیراپزشکی، گروه تکنولوژی اتاق عمل، کمیته تحقیقات دانشجویی
زهرا قره داشی - دانشجوی کارشناسی پیوسته دانشگاه علوم پزشکی گناباد، دانشکده پیراپزشکی، گروه تکنولوژی اتاق عمل، کمیته تحقیقات دانشجویی
کوکب بصیری مقدم - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی گناباد، دانشکده پیراپزشکی، گروه تکنولوژی اتاق عمل، کمیته تحقیقات دانشجویی

مقدمه: امروزه مصرف بی رویه دارو و خود درمانی یکی از بزرگترین مشکلات اجتماعی اقتصادی جوامع به شمار می رود و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. مصرف خود سرانه داروها عوارضی مانند مقاومت میکروبی، مسمومیت های ناخواسته، بروز عوارض جدی و.... می گردد. لذا توجه به این امر بسیار ضروری می باشد.هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع خود درمانی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان اتاق عمل و هوشبری دانشگاه علوم پزشکی گناباد بود.روش کار: این مطالعه تحلیلی مقطعی بر روی 39 نفر از دانشجویان اتاق عمل و هوشبری که به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب شدند، انجام شد. جهت جمع اوری اطلاعات از پرسشنامه پژوهشگر ساخته مشتمل بر 19 سوال در سه بخش شامل اطلاعات دموگرافیک، سوالات مربوط به شیوع و سوالات مربوط به عوامل مرتبط استفاده شد . جهت تعیین روایی ابزار از روش روایی محتوا و صوری استفاده شد. پایایی ابزار بر اساس روش آلفای کرانباخ تایید گردید( α= 0/82) . جهت تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS نسخه 20 استفاده گردید. یافته ها : 53.8 درصد واحدهای پژوهش، دانشجویان اتاق عمل و 46.2 درصد هوشبری بودند.71.7 درصد مونث و 28.3 مذکر بودند.اکثریت واحدهای پژوهش بیمه تامین اجتماعی ( 46.1 درصد) بودند و طبق خود اظهاری اکثریت واحدهای پژوهش وضعیت اقتصادی خوبی( 51.3 درصد) داشتند. نتایج مطالعه نشان داد که 79.5 درصد افراد حداقل یک بار خود درمانی در طی شش ماه گذشته انجام داده بودند و فقط 20.5 درصد به هیچ عنوان داروی خودسرانه مصرف نکرده بودند. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین دلیل مصرف دارو، سردرد(33.3 درصد) بود بیشترین داروهای مصرف خودسرانه NSAID (20.5 درصد)بود. بیشتر واحدهای پژوهش منبع اطلاعاتی مصرف خودسرانه را اینترنت(28.2 درصد) ذکر کردند. بیشترین سایت اینترنتی مورد استفاده ویکی پدیا(35.29 درصد) و سپس گوگل ( 29.41 درصد) بود.77 درصد افراد به دیگران مشاوره نمی دادند ولی 23 درصد علیرغم عدم اعتماد به خود به دیگران مشاوره می دادند. 18 درصد افراد با وجود اینکه به دیگران اعتماد نداشتند مشاوره آنها را اجرا می کردند. 46 درصد افراد کمتر از 20 درصد به دانش خود اعتماد داشتند و اکثریت واحدهای پژوهش(48.7 درصد) به دیگران در حد کمتر از 20 درصد اعتماد داشتند. تنها 7.7 درصد واحدهای پژوهش به اینترنت اعتماد نداشتند و بقیه افراد با درجات مختلف به اینترنت اعتماد داشته و از آن استفاده می کردند. در زمینه توجیه مصرف دارو بدون نسخه پزشک، 35.89 درصد افراد دلیل آن را آگاهی از علائم بیماری و داروهای مرتبط با آن ذکر کردند. سپس تجربه پیشین(28.2 درصد) و پاسخ سریع به درمان (28.2 درصد) دو دلیل دیگر مصرف خودسرانه دارو بود.نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه حاضر مصرف خودسرانه دارو بین دانشجویان بالا بود. لذا با توجه به عوامل تاثیرگذار بایستی تدابیر لازم جهت کاهش این معضل اتخاذ گردد.

خوددرمانی، دانشجو، اتاق عمل، هوشبری