تحلیل روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در دشت شبستر - صوفیان
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 38، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JISE-38-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 469
نویسندگان
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
کارشناس ارشد سازمان مدیریت منابع آب، استان آذربایجان شرقی
دانشجوی کارشناسی ارشد منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
چکیده
آگاهی از تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در برنامه ریزی و مدیریت پایدار منابع آب و خاک هر منطقه نقش بسزائی دارد. در این مطالعه روند تغییرات کیفی آب زیرزمینی دشت شبستر - صوفیان با استفاده از اطلاعات 18 حلقه چاه عمیق و چهار رشته قنات در دوره آماری90 -1377 تحلیل شد. برای این کار از آزمون ناپارامتری مان - کندال استفاده شد. قبل از انجام آزمون، اثر ضریب خودهمبستگی معنی دار مرتبه اول از سری داده ها حذف گردید. تعداد سیزده متغیر هیدروژئوشیمیایی مورد بررسی شامل مجموع آنیون ها، مجموع کاتیون ها، pH، EC، SO42-، درصد Na، Na+، Ca2+، Mg2+، TDS، SAR، Cl-و HCO3- بود که در دو دوره پرآب و کم آب اندازه گیری می شوند. برای هر سری زمانی شیب خط روند نیز با استفاده از روش تخمین گر سن به دست آمد.نقاط شکست آمار با روش پتیت مشخص شد. نتایج نشان داد که در غالب ایستگاه های مربوط به چاه عمیق، متغیرهای کیفی روند افزایشی دارند. در مورد قنات ها غالب متغیر ها روند کاهشی معنیدار و در برخی موارد روند افزایشی (فاقد معنی دار) مشاهده شد. در دوره پرآب، 21 درصد ایستگاهها و در دوره کم آب، 22 درصد ایستگاه ها در بیشتر از نیمی از متغیرها روند افزایشی معنی دار را تجربه نمودند. نتایج آزمون شیب خط روند نیز نشان داد که در دوره پرآب کیفیت آب زیرزمینی رو به بهبود و در دوره کم آب رو به نزول است. روند افزایشی غلظت عناصر شیمیایی در هر دو دوره در حاشیه جنوبی دشت (که مشرف به دریاچه ارومیه است) مشاهده شد. بیشترین شیب خط روند در مورد شوری آب متعلق به چاه عمیق شندآباد (فرحناک) و معادل 400 میکرو زیمنس بر سانتیمتر بود. از کل سریهای زمانی مربوط به کیفیت آب، حدود 63 درصد آنها دارای روند معنیدار (در جهت نامطلوب) داشتند.کلیدواژه ها
روند, کیفیت آب زیرزمینی, دشت شبستر - صوفیان, مان- کندال, تخمین گر سناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.