مقایسه تطبیقی شاخص های SPI، RDI و SPEI در تحلیل روند شدت، مدت و فراوانی خشک سالی در مناطق خشک و نیمه خشک ایران
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 42، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JISE-42-3_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 430
نویسندگان
استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.
دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.
دانشیار گروه هواشناسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
چکیده
در این تحقیق، از شاخص های SPIRDI و SPEI برای تحلیل روند شدت- مدت- فراوانی خشک سالی در مناطق خشک و نیمه خشک ایران استفاده گردید. تعداد 25 ایستگاه سینوپتیک در اقلیم فوق با طول دوره مشترک آماری (1996-2014) انتخاب و شدت، مدت و فراوانی خشک سالی در هشت زیراقلیم برآورد گردید. نتایج نشان داد که روند خشکسالی از مقیاس کوتاه مدت (سه ماهه) تا بلندمدت (48 ماهه) در اقلیم های سرد و خشک رو به کاهش و در اقلیم های گرم و خشک رو به افزایش است. بیشترین و کمترین توافق (با مقدار 99/0 و 14/0) بین دو شاخص SPI- RDI و SPI- SPEI به ترتیب در اقلیم فراگرم فراخشک و فراسرد فراخشک در مقیاس 48 ماهه مشاهده گردید. رابطه SPI- RDI و SPEI- RDI نیز در بزرگی و تداوم خشک سالی در اقلیم های سرد در اغلب موارد ضعیف و منفی (با مقدار 32/0 و 06/0-) و در مورد اقلیم های گرم، بیشترین هم بستگی در اقلیم فراخشک فراگرم (98/0) بین SPEI-RDI مشاهده گردید. در بررسی هم بستگی شاخص ها در برآورد فراوانی خشکسالی، کمترین هم بستگی بین زوج شاخص SPI-SPEI و SPEI- RDI در اقلیم های فراخشک سرد و سرد نیمه خشک (39/0 و 34/0) و بیشترین مقادیر هم بستگی بین زوج شاخص SPI-RDI (99/0) مشاهده گردید. روند شدت- مدت- فراوانی خشکسالی با استفاده از آماره من – کندال نشان می دهد که روند خشکسالی در اقلیم های گرم و خشک رو به افزایش ( بیش از 61/2-) و در اقلیم های سرد و خشک رو به کاهش ( بیش از 61/2+) است. SPEI مقدار روند را با شدت بیشتری برآورد نموده است.کلیدواژه ها
مشخصه های خشک سالی, تبخیر و تعرق, تحلیل روند, زیراقلیماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.