بررسی رویکرد جریان های فرهنگی جهان اسلام در نظام بین الملل معاصر

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبان و فرهنگ ملل، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_LCN-2-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 814
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محمد ساداتی نژاد

مدیر گروه مطالعاتی اسلام و روابط بین الملل، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، وزارت امور خارجه

وحید مصاحبی محمدی

کارشناس ارشد علوم سیاسی

چکیده

در این مقاله ابتدا به سابقه و تاریخچه جریان های فرهنگی در جهان اسلام و آثار و پیامدهای آن بر جهان اسلام پرداخته شد. به همین منظور، ابتدا مروری بر بعضی جریان های فرهنگی در شیعه و سنی شامل خوارج، مرجئه، اشاعره و معتزله، تصوف، کیسانیه، زیدیه و اسماعیلیه انجام شد؛ ولی به عنوان بررسی موردی، در جامعه سنی، 4 جریان وهابیت، اخوان المسلمین، سلفی جهادی و تکفیری ها و در جامعه شیعی، 4 جریان مشروطیت، بهائیت، انجمن حجتیه و انقلاب اسلامی از جریان های فرهنگی معاصر، انتخاب شد و آثار و پیامدهای هر یک بر جهان اسلام و نظام بین الملل معاصر مورد کنکاش قرار گرفت. پس از بررسی رویکرد هر یک از جریان های فرهنگی فوق در جهان اسلام و بررسی تاثیرات و پیامدهای هر یک از 8 جریان انتخاب شده بر جهان اسلام و نظام بین الملل، نتیجه گیری مقاله این بود که هیچ کدام از این جریان ها، از موفقیت برخوردار نبوده، برخی از آن ها نیز علی رغم بعضی جنبه های مثبت، درنهایت با شکست روبه رو شدند. در این میان، تنها جریان فرهنگی انقلاب اسلامی موفق شد به تاثیرگذارترین و عمیق ترین جریان فرهنگی جهان اسلام تبدیل شود و آثار مثبتی را بر جهان اسلام از نظر احیای اسلام سیاسی ایجاد کرده، به مقابله با نظام سلطه بپردازد و با تشکیل جبهه مقاومت و پیروزی های چشمگیر آن در منطقه غرب آسیا، به تنها الگوی فرهنگی موفق در جهان اسلام تبدیل شود.

کلیدواژه ها

جریان فرهنگی, جهان اسلام, رویکرد, انقلاب اسلامی, نظام بین الملل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.