بررسی هیدرو- ژئونروتیک حوضه آبی قزل اوزن

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 14، شماره: 45
  • کد COI اختصاصی: JR_GDIJ-14-45_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 406
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

غلامحسن جعفری

استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه زنجان

فاطمه بختیاری

کارشناس ارشد هیدروژئومورفولوژی، دانشگاه زنجان

چکیده

تحلیل ژئونروتیک حوضه ی آبی قزل اوزن در شمال غربی کشور، با استفاده از آمار و اطلاعات اقلیمی منطقه و به­ کمک نرم­افزارهای Arc Gis، Surfer و Excell به صورت تحلیل هیدرو-ژئونروتیک درآمده است. در این مقاله برای بررسی سیستم نروتیک شبکه­ی زهکش، از روابط هیدرولوژی و داده­های اقلیمی استفاده گردیده است. کل حوضه قزل­اوزن با در نظر گرفتن محل اتصال سرشاخه­های اصلی، به 56 زیر حوضه تقسیم شد. توپوژئونرون، پالئوژئونرون و ژئونرون­های مجازی، بر اساس ساختارهای الگوی آبراهه­ای و سطوح فرسایشی مشخص گردید. نتایج حاکی از آن است که حدود 3792 کیلومترمربع آن، در کواترنر بارش جامد دریافتی خود را در یخچال بلوکه کرده و مواد بلوکه شده به­گونه­ای دیگر در تحول ناهمواری­ها نقش داشته­اند. لندفرم­های غالب چنین وضعیتی به­صورت سیرک­های یخچالی بوده است. در پایین­دست چنین لندفرم هایی علی­رغم شیب مناسب، کاوش خطی آب به فرایند سطحی یخچالی تبدیل شده و دره­های U شکل را ایجاد کرده و گاه یخچال به صورت صفحه­ای عمل کرده و درمجموع لندفرم­هایی را شکل داده که به­عنوان ژئونرون­های مجازی یاد می شود. با تغییر اقلیم منطقه در کواترنری و آب شدن ورقه­های یخی در میانه­ی حوضه قزل اوزن، نرون­های ینکی­کند و قلعه­چای به عنوان توپوژئونرون ایزوله عمل نموده، درواقع خود به­صورت حوضه­های مستقلی داخل حوضه قزل­اوزن درآمده­اند. پایاب زنجان رود، میانه و در امتداد اصلی قزل اوزن از بیجار تا میانه تحلیل برنده بوده و مقدار آبی که دریافت می کنند بسیار کمتر از آبی است که از آن ها خارج می شود و اگر نبود رودخانه هایی همچون انگوران چای، قلعه چای، قرقون چای و غیره رودخانه کاملا خشک می شد.

کلیدواژه ها

نرون, سیناپس, سیستم, بیجار, قزل اوزن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.