سروش کرمی - مربی گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان
عباس فخرایی - مربی گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان
روح ا... امید قانع - استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان

این پژوهش سعی دارد بر مبنای شاخص­های ارائه شده توسط نظریه رشد هوشمند شهر به ارزیابی طرح­های توسعه و عمران در ایران بپردازد و میزان همسو بودن این اسناد را به عنوان جامع ترین و مهمترین سند توسعه ی شهر با دیدگاه رشد هوشمند پایش نماید. روش این تحقیق تحلیلی- تطبیقی و بر مبنای آمار استنباطی به دست آمده از تحلیل و کدگذاری داده­های سه دوره طرح­های توسعه و عمران شهر مشهد و تلفیق آنها به روش ارزیابی چند معیاره و سلسله مراتبی AHPمی­باشد.      نتایج پژوهش نشان می­دهد که از بین 4 شاخص انتخاب شده به دلیل وجود داده های قابل استناد در ایران از بین شاخص­های ده گانه رشد هوشمند، اهمیت شاخص توسعه درون­زا قوی و مستقیم به سمت جوامع موجود با توجه به شرایط و نیازهای فعلی جامعه شهری در ایران از بقیه شاخص­ها بطور چشم گیری بیشتر می­باشد. از دلایل آن شاید بتوان به این مورد اشاره کرد که با استفاده از مولفه ی توسعه به درون بتوان به سایر مولفه­ها از جمله حفظ زمین­های باز، کاربری مختلط، ساختمان­های فشرده دست پیدا کرد. همچنین، با توجه به ضرایب اهمیت مولفه های بررسی شده، مشخص شد که دوره ی برنامه­ریزی طرح جامع مهرازان در بازه ی زمانی 69-1349 در مجموع تطابق و همسویی بیشتری با شاخص­های رشد هوشمند داشته است.

رشد هوشمند, برنامه ی توسعه و عمران, AHP, شهر مشهد