بررسی و مقایسه کیفیت شاخص مرگ ناشی از سرطان با استفاده از نظام های ثبتی وزارت بهداشت و سازمان ثبت احوال، سال 1396

یکی از نیازهای مبرم سیاست مداران در تصمیم گیری های کلان هر کشور اطلاعات آماری با کیفیت است که ثبت واقعه فوت یکی از این موارد می باشد. با توجه به روند رو به افزایش میزان های ابتلا و مرگ ناشی از سرطان در سالهای اخیر، و وجود دو منبع آماری مختلف برای ثبت داده های مرگ و ضرورت انتخاب یکی از این منابع به عنوان مرجع معتبر در محاسبه شاخصهای سلامت برای سیاستگزاران، این بررسی انجام گردید.اهداف:هدف از این مطالعه مقایسه و بررسی مقادیر شاخصهای مرگ ناشی از سرطان با استفاده از منابع آماری نظام ثبت مرگ وزارت بهداشت و سازمان ثبت احوال به تفکیک جنسیت می باشد.روش کار:این مطالعه به تحلیل ثانوی داده های مرگ ناشی از سرطان در کل جمعیت تحت پوشش دانشگاه ع.پ شیراز در سال 1396 می پردازد. روش کار به این شکل می باشد که داده های مرگ ناشی از سرطان با استفاده از سالنامه آماری سال 1396 ثبت احوال استان و پس از خارج نمودن داده های مربوط به شهرستانهای فسا، جهرم، لار،گراش و خنج استخراج گردید. سپس با داده های مرگ ناشی از سرطان سامانه نظام ثبت و طبقه بندی علل مرگ وزارت بهداشت مقایسه گردید. جهت محاسبه میزانهای مرگ، از جمعیت برآورد شده بر اساس سرشماری سال 1395 استفاده گردید.یافته ها:شاخص مرگ ناشی از سرطان بر اساس نظام ثبت مرگ 62 در صد هزار نفر و بر اساس نظام ثبت احوال 8/51 در صد هزار می باشد، که اختلافی معادل 10 در صد هزارجمعیت را که برابر با 419 نفر می باشد، نشان می دهد. این شاخص برای جمعیت مردان 4/71 و 6/58 و برای جمعیت زنان 2/52 و 7/44 در صد هزار نفر جمعیت به ترتیب برای نظامهای ثبت مرگ و ثبت احوال بوده است. تفاوت این شاخص در مردان بیشتر از زنان می باشد (12.8 در مقابل 5/7). نتیجه گیری:با توجه به نتایج پژوهش و با استفاده از الگوی کشوری شاخص مرگ ناشی از سرطان که 66 در صد هزار نفر جمعیت می باشد، به نظر می آید کم شماری در موارد ثبت مرگهای ناشی از سرطان که توسط ثبت احوال گزارش گردیده، وجود دارد و این کم شماری در مردان بیشتر از زنان می باشد. این کم شماری می تواند ناشی از عدم دقت در ثبت موارد فوت، عدم آشنایی کافی به قوانین کدگذاری و تعیین علت زمینه ای فوت و همچنین به دلیل وجود تعاریف مختلف از علت زمینه ای فوت باشد. ضرورت بررسی و مقایسه فرایند جمع آوری و ثبت داده های مرگ در هر دو نظام می تواند به یکسان نمودن آمارهای فوت و رفع موانع نظام های ثبت کمک به سزایی نماید.

کلیدواژه ها:

سرطان ، کیفیت داده ، مرگ ، ثبت احوال