تحلیل توسعه یافتگی روستاهای پیراشهر با رویکرد پیوند متقابل مورد: دهستان سهرین زنجان

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه توسعه فضاهای پیراشهری، دوره: 1، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JPUSD-1-2_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 634
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

منیژه احمدی

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

محمد تقی حیدری

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

محمد علی بیگدلی

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

پیوند متقابل شهر - روستا، از عوامل تعیین کننده توسعه روستایی است. با توجه به نقش این روابط در فرآیند تحولات و توسعه روستا- شهر، علاوه بر بررسی انوع روابط، شناخت و آثار و پیامدهای آن بر روستا و تلاش برای کاهش اثرات منفی این روابط در راستای توسعه پایدار نواحی روستایی ضروری به نظر می رسد. با این رویکرد پژوهش حاضر به سهم خود کوشید پیوند متقابل روستاهای پیرامون شهر زنجان و اثرات آن بر میزان توسعه یافتگی روستاها را در دهستان سهرین زنجان مورد واکاوی قرار دهد. این تحقیق به لحاظ هدف توسعه ای و به لحاظ روش ترکیبی از شیوه­های توصیفی - تحلیلی بکار گرفته شده است. جامعه آماری مورد مطالعه دهستان سهرین بوده که 12 آبادی را شامل می شود. بنا به تیپ­بندی روستاها در سه موقعیت کوهستانی، کوهپایه ای و دشتی و با در نظر گرفتن تعداد خانوار هر روستا، 12 روستا به عنوان نمونه انتخاب گردیده و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 318 سرپرست خانوار محاسبه شد که به منظور اطمینان بیشتر، در نهایت تعداد 320 خانوار برای مطالعه برگزیده شده­اند. از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. تحلیل داده­ها به کمک تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP  انجام شده است. نتایج نشان داد که از نظر پیوند روستا- شهری و سطح برخورداری و میزان مراودات اقتصادی-اجتماعی  و سیاسی، سطح برخورداری کامل روستا از امکانات مورد نیاز شهری، تنها مرکز دهستان (روستای سهرین) با جمعیت بیش از 3 هزار نفر، برخوردارترین روستا بوده است. در این رابطه، روستاهایی که در موقعیت دشتی، نزدیکی به شهر زنجان، دسترسی به جاده اصلی و وسیله نقلیه عمومی دارد، وابستگی بیشتری داشته و روستاهای کوهستانی و دور از جاده در موقعیت نابرخوردار قرار گرفته است؛ همچنین این روستاها دارای کمترین مراودات با شهر بوده است. در بین سکونتگاه­های پیرامونی مورد مطالعه، دو روستای سهرین و سارمساقلو بیشترین پیوند دوجانبه را با شهر زنجان داشته است. این روستاها تقریبا نزدیک به شهر بوده دارای و موقعیت دشتی است. همچنین با فاصله گرفتن از شهر زنجان و با رفتن به سوی نواحی کوهستانی و کوهپایه­ای، میزان پیوند دوجانبه روستایی کم شده و روابط روستاشهری بیشتر بر مبنای تسلط شهر بر روستا شکل می گیرد.

کلیدواژه ها

پیوند متقابل شهر – روستا, سطح برخورداری, موقعیت طبیعی, دهستان سهرین, شهرستان زنجان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.