سهراب مروتی - دانشیار دانشگاه ایلام
فرشته دارابی - دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی (ره)

ایجاد یک تمدن، پدیده ای خلق الساعه، هدیه و تحفه ای سماوی نیست، که مانند معجزیه ای آسمانی و الهی یک شبه رخ نماید، بلکه پدیده ای کاملا مشروط و قید است که تابع یک سلسله از مبانی و زیر ساخت ها، علل، لوازم و معیارهای است که در پرتو آن ها، چنین امری از مرحله ذهنی و نظری، به مرحله عینیت و عمل در می آید. تمدن اسلامی نیز بر پایه یک سری مبانی نظری استوار گشته است مبانی نظری که در طی قرن ها و سالیان دراز حافظ و نگهدارنده این تمدن عظیم الشان و معرف آن به جهانیان بوده است. بر این اساس پژوهش حاضر با شیوه کتابخانه ای - اسنادی و با تکیه بر روش کیفی از نوع تحلیل محتوای استنباطی در پی آن است، ابتدا به پردازش دقیق از اصطلاح تمدن اسلامی و سپس با استناد به آموزه های ثقلین که اساسنامه تمدن اسلامی هستند به بازشناسی مبانی نظری این تمدن کهن و باشکوه بپردازد. مبانی نظری تمدن اسلامی در همه ادوار زمانی و مکانی پایدار و با ثابت هستند، زیرا طبق آموزه های اسلامی این مبانی برگرفته از عناصر اساسی و مهم جهان آفرینش هستند. و تمام جوانب و نیازهای مادی و معنوی زندگی افراد متمدن را تحت الشعاع قرار دهند.

تمدن اسلامی، مبانی نظری، قرآن کریم، خدامحوری، انسان شناسی، هستی شناسی