استکبار ابلیس در قرآن با تکیه بر نظر علامه طباطبایی
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: یازدهمین همایش بین المللی پژوهش های قرآنی
- کد COI اختصاصی: QURANIC11_150
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1209
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن مجید دانشکده تربیت مدرس قرآن مشهد
چکیده
داستان استکبار ابلیس از آن جا شروع می شود که خداوند متعال به او و دیگر فرشتگان فرمان می دهد که در برابر آفریده ی خداوند که انسان است، سر تعظیم فرود آورند و برای اطاعت از امر مولا در برابر او به سجده افتند، اما ابلیس از اجرای این فرمان سرپیچی می کند. او خلقت خود را که از آتش است، برتر از خلقت انسان که از گل است، می پندارد و به این ترتیب از درگاه حق رانده می شود. این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی و با تکیه بر نظر علامه طباطبایی در تفسیر آیاتی که خداوند در آنها از لفظ ابلیس استفاده کرده است و با گزینش موردی آیاتی که به استکبار او اشاره شده، به این نتیجه رسیده است که دستور خداوند برای سجده بر آدم، پرستش آدم نبوده است، بلکه هدف تکریم و تعظیم مقام انسانیت است. زمانی که خداوند به فرشتگان دستور سجده می دهد شخصی به نام ابلیس که در میان فرشتگان به عبادت خدا مشغول بوده کفر پنهانی خود را آشکار می کند. در قرآن این کفر پنهانی با لفظ کان من الکافرین بیان شده است. در این هنگام او به برتری آدم اعتراض نموده و خلقت خود را از آن برتر می داند، در حالی که ملاک برتری بیشتر بودن عنایت الهی است. عاقبت این تکبر این می شود که از درگاه خداوند رانده می شود. جمله فاخرج انک من الصاغرین در آیه قال فاهبط منها فما یکون لک ان تتکبر فیها فاخرج انک من الصاغرین تا یکد است براى جمله فاهبط منها ، براى اینکه هبوط همان خروج از مقام و نزول به درجه پایین تر است. در واقع تعبیر صغار برای مقابله با تکبر است. او اولین کسی است که با منیت خود از امر پروردگار سرپیچی کرد. در نهایت او دشمن قسم خورده انسان می شود و از خداوند برای گمراهی انسان ها فرصت می خواهد تا انتقامش را بگیرد.کلیدواژه ها
استکبار، ابلیس، قرآن، علامه طباطبایی، رانده شدن، دشمن انسانمقالات مرتبط جدید
- تفاوت رویکرد اسلام و نظریه پردازان پست مدرن به مفهوم حقیقت دینی
- نظام انسان شناسی در اندیشه آیت الله مصباح یزدی (ره)
- تحلیل تطبیقی تصرف عدوانی و خلع ید در چارچوب آیین دادرسی ایران
- پژوهشی تدبری در کاربرد اسم جلاله«الله » در قرآن کریم با رویکردی درونقرآنی
- زیست مادرانگی در کشاکش نقشهای چندگانه: بازخوانی نقش مادر شاغل در پرتو آموزههای رضوی و روانشناسی معاصر
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.