علی شریفی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
مجتبی قاسمی سعادت آبادی - دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق دانشگاه امام صادق علیه السلام

به دلیل جایگاه ویژه ایران و ارادت ایرانیان به ساحت مقدس ائمه معصومین علیه السلام و فرزندان و نوادگان آنان، سرزمین ایران از دیرباز ماوای امام زادگانی بوده که به دلایل مختلف مجبور به هجرت به آن می شدند. نوادگان آنان، سرزمین ایران دیرباز ماوای امام زادگانی بوده که به دلایل مختلف مجبور به هجرت به آن می شدند. آثار و برکات وجود آنان نه تنها در زمان حضور، بلکه پس از شهادت یا وفات نیز استمرار می یافته و مرقدهای ایشان، مامن مومنین و دوستداران راه حقیقت می شده است. وجود هزاران بقعه و مکان متبرکه به مثابه یک شبکه اجتماعی در هم تنیده و اعتقادات ایشان به فرهنگ و معارف غنی اسلامی، چنان ظرفیتی در این اماکن مقدس ایجاد کرده که با برنامه ریزی صحیح و علمی می تواند این اماکن را به قطب های فرهنگی کشور تبدیل نماید ظرفیتی که با کاربست آن زمینه تحقق فرهنگ غنی اسلامی و مواجهه با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم دشمن را فراهم خواهد نمود. این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی نگارش یافته است در پی پاسخ به این سوال است که نقش بقاع و اماکن متبرکه به مثابه قطب های فرهنگی چیست و چه کارکردهایی در ای خصوص دارد. در این پژوهش مطالعه اسناد بالادستی نظام در خصوص مهندسی فرهنگی با رویکرد کاربست ظرفیت های بقاع و اماکن متبرکه به مثابه قطب های فرهنگی کشور در راستای مهندسی فرهنگی، مورد بررسی قرار گرفته و باعنایت به انگیزه های درونی مردم و تاثیرپذیری آنان از شخصیت های دینی مدفون، برخی ضعف های ساختار کنونی مدیریت آن ها مورد شناسایی قرار گرفته است تا مسئولان امر بتوانند با برطرف نمودن آن ها نقش مناسبی در تبدیل بقاع متبرکه به قطب های فرهنگی ایفا نمایند.

مدیریت فرهنگی، بقاع متبرکه، قطب های فرهنگی، زیارت، سازمان اوقاف