صدیقه مهدوی کنی - عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع)
عطیه رنگچی طهرانی - کارشناس ارشد حقوق خانواده

صلح یا اصلاح یکی از مفاهیم ارزشی خانواده است که ریشه این واژه در دیگر حوزه های اخلاقی قرآن بسیار کاربرد دارد و اصلاح ذات البین وحل مشکلات خانوادگی به معنای تالیف قلوب و صلح و سازش بین زنوشوهر یا دیگر اعضای خانواده است. میانجیگری شخص ثالث بین اطراف دعوی به منظور حل اختلاف و رفع دعوی بدون توسل به طرق قانونی و قضایی، بسیار مورد توجه و توصیه شارع مقدس اسلام بوده است. دردعاوی خانوادگی باتوجه به وجود سه شاخص عمده در نهاد خانواده، یعنى ارزشى بودن، عاطفى بودن و پنهان بودن حریم خانواده که این کانون را از سایر نهادها در جامعه متمایز میسازد ، صلح و سازش در کاهش دعاویمثمر ثمر خواهد بود.لذا این نوشتار در صدد تبیین این مساله است که در صورت اختلاف زوجین، قرآن کریم جهت پیشگیری از عمیقتر شدن اختلاف آنها بهترین راه را حکمیت و میانجیگری دو نفر از افراد خانواده دوطرف دانسته تا با تجربه و حسن نیت، رفع مشکل نموده و میان انان صلح و سازش نمایند. مطابق بررسی های صورت گرفته در این زمینه، هرچند با وجود نهادهایی چون داوری و شوراهای حل اختلاف مقنن در صدد احیاو اعمال اصلاح ذات البین مد نظر شارع برآمده است، اما متاسفانه به علت عدم رعایت روح حاکم بر این نهاد قرآنی و حفظ ظاهر قانون در دادگاهها و آمار بالای طلاق و زندانیان دعاوی خانوادگی خصوصا مهریه،ناکارآمدی چنین نهادهایی را بیشتر نمایان می کند. لذا به نظر می رسد راه حل منطقی حل این معضل در دراز مدت اولا اهتمام به تربیت نیروی کارآمد در جهت اصلاح نهاد صلح یا داوری موجود می باشد، ثانیا مشاوره وآموزش های پیش از ازدواج در رابطه با حسن معاشرت زوجین و فرهنگ سازی در تعیین مهریه های متناسب و معقول یا تغییر قوانین در این زمینه است و در کوتاه مدت در امور مالی با توجه به شرایط اقتصادی جامعه، جهت اقدامی موقت و جهت کاهش پرونده های قضایی در راه اصلاح ذات البین و ایجاد صلح و دوستی بین زوجین، حاکمیت ورود پیدا کرده و با ایجاد صندوقی خاص در قوه ی قضاییه جهت پرداخت بدهی افراد اقدام نماید.

صلح، خانواده، دعاوی خانوادگی، داوری، شورای حل اختلاف، قرآن