زهرا یزدانی - کارشناسی علوم تربیتی، آموزگار دوره ابتدایی

رابطه ی صلح و محیط زیست، رابطه ای مستقیم است که هریک بر وجود دیگری تاثیر می گذارد. یکی از عوامل ایجاد مشکلات زیست محیطی، نا آگاهی است که یکی از راه های ایجاد آن، آموزش درست و کاربردیاست. از آنجایی که یکی از پرکاربردترین ابزارهای آموزشی در کشور، کتاب های درسی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به آسیب های زیست محیطی در محتوای کتاب های درسی مطالعات اجتماعی و علوم تجربی دوره ابتدایی ایران در سال تحصیلی 1398 - 1397 انجام شده است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتوای کمی-کیفی و جامعه پژوهش شامل کل محتوای 4 جلد کتاب مطالعات دوره ابتدائی و 6 جلد کتاب علوم تجربی دوره ابتدائی که بیش از 1100 صفحه است. این بررسی در قالب 5 سوال پژوهشی و با استفاده از ابزار چک لیست تحلیل محتوا انجام گرفت. روایی آن توسط صاحب نظران تائید شد و پایایی آن 91 % به دست آمد.یافته های پژوهش نشان داد که در کتاب های علوم تجربی با فراوانی 634 نسبت به کتاب مطالعات اجتماعی با فراوانی 335 به آسیب های زیست محیطی و صلح بیشتر توجه شده است. به صورتی که بیشترین توجه را کتابعلوم تجربی پنجم با 29.01 % و . کتاب علوم تجربی پنجم با 29.8 % و کمترین توجه را کتاب مطالعات اجتماعی پنجم با 22.1 % و کتاب علوم تجربی اول با 8.6 % نسبت به آسیب های زیست محیطی داشته است. در خصوص میزان توجه کتاب های مطالعات دوره ابتدائی و علوم تجربی به انواع آسیب های زیست محیطی (آبی، خاکی، صوتی و هوایی)، بیشترین توجه به آسیب های خاک با 38.2 % و کمترین توجه مربوط به آسیب های زیست محیطی صوت با 14.2 % شده بود. با توجه به تغییر اقلیم کشورمان ایران و بحران جهانی آب انتظار می رود مولفان برنامه درسی بیشتر به این مهم توجه کنند.

تحلیل محتوا، آسیب های زیست محیطی، مطالعات اجتماعی دوره ابتدائی