ماشاا... حیدر پور - دکترای روابط بین الملل و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
مهدی جاودانی مقدم - دکترای روابط بین الملل و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
پورنگ ناصری - کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

یکی از هدف های اساسی در تاسیس سازمان ملل متحد، ایجاد سازوکارهای مناسب به منظور حفظ صلح و امنیت بین المللی و حمایت از حقوق بشر و اقدامات بشردوستانه و آزادی های اساسی بوده است و منشور ملل متحدنیز هدف خود را در ماده 1 با عنوان حفظ صلح و امنیت بین المللی قرار داده است با این وجود، همواره بحث و اختلاف نظر میان موافقان و مخالفان بر سر لزوم مشروعیت و نحوه اعمال مداخله نظامی با هدف حمایت از انسان ها در حقوق بین الملل وجود داشته است. این اختلاف منجر به این شد تا در اواخر قرن بیستم، مفهوم مداخله بشردوستانه ارائه گردد و از اولین سالهای قرن بیستویکم، دکترین مسئولیت حمایت به عنوان یک هنجارحقوق بین الملل و به عنوان راه حلی در پاسخ به کاستی های نظام بین المللی در رویارویی با نقض فاحش حقوق بنیادین بشری، با سه عنصر اصلی پیشگیری، واکنش و بازسازی وارد ادبیات حقوقی شد. سوال اصلی این پژوهش این است که ماهیت مسئولیت حمایت و تعهدات جامعه جهانی و به خصوص شورای امنیت چیست و چگونه می توان در زمان ناکارآمدی شورا به این دکترین متوسل شد یافته های این پژوهش که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است نشان می دهد که حاکمیت دولت بر مسئولیت، دلالت دارد و مسئولیت اولیه حمایت از شهروندان یک کشور با دولت های حاکم است لذا در شرایطی که این دولت ها، مایل یا قادر به توقف یا جلوگیری از نقض حقوق بشر نباشد، جامعه جهانی بویژه سازمان ملل و شورای امنیت، در راستای حفظ صلح و امنیت بین الملل، مسئولیت مداخله می یابد.

سازمان ملل، مسئولیت حمایت، صلح، حقوق بشر، شورای امنیت