خدارحم بزی - عضو هیت علمی دانشگاه گلستان
منصور خمری - دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
ابراهیم معمری - دانشگاه گلستان

عصر حاضر عصر آسیب­پذیری شهرهاست، زیرا همزمان با پیچیده شدن حیات شهری، شهرها در ابعاد مختلف با مخاطرات طبیعی و بحران تکنولوژیک از یک سو، و بحران­های اجتماعی- امنیتی از دیگر سو مواجهند. در این زمینه رعایت الزامات کاربری­های شهری با توجه به رویکرد پدافند غیرعامل باید انجام گیرد. در این تحقیق در ابتدا، با توجه به حساسیت کاربری­های شهری که از جمله مراکز حساس، مهم و حیاتی شهرها محسوب می­شوند و در صدر حمله دشمن قرار دارند که آسیب دیدن آنها باعث فلج شدن شهر و تسلیم آن می­شود، مورد بررسی قرار گرفته و در خاتمه آلترناتیو­های مناسب برای این کاربری­ها در راستای الزامات پدافند غیر عامل ارائه شده است. شهر گرگان به خاطر موقعیت استراتژیک در شمال شرق کشور پیوند دهنده غرب به شرق و دارای شرایط ممتاز اقتصادی و اجتماعی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف توسعه­ای- کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه­ای و بررسی­های میدانی است. یافته­های پژوهش حاضر نشان می­دهد که اصول پدافند غیر عامل شهری در کاربری­های شهر گرگان مورد توجه و امعان نظر قرار نگرفته به گونه­ای که در نواحی 1 ، 2 و 3 منطقه 3 که در شرق گرگان و نواحی که جاده کمربندی آن را از شهر جدا می­کند دارای بیشترین خطرپذیری و نواحی 1 و 2 منطقه 1 که در جنوب شهرگرگان واقع شده شامل محلات گلشهر شمالی، جنوبی، مرکزی، شهرک تالار،میناگل، سروش و زیبا شهر دارای شرایط مساعد­تری از لحاظ اصول پدافندغیرعامل شهری می­باشد.

پدافندغیر عامل, کاربری اراضی شهری, سیستم اطلاعات جغرافیایی, شهر گرگان