رضا دهبندی - مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی مازندران، ساری، ایران
محمدعلی ززولی - بخش مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی مازندران، ساری، ایران
نفیسه خدابخشلو - مرکز جهانی پاکسازی محیطی، دانشگاه نیوکاسل، کالاگان، استرالیا
محمود محمدیان - بخش مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی مازندران، ساری، ایران
کبری محمودی - واحد بهداشت حرفه ای، شرکت صنعتی معدنی سامان سوادکوه، زیراب، ایران
راوی نایدو - مرکز جهانی پاکسازی محیطی، دانشگاه نیوکاسل، کالاگان، استرالیا

معادن زغالسنگ از جمله محیطهایی هستند که در معرضی به ذرات معلق در آن ها بالا است. این در معرضی در معادن زیرزمینی که محیطهای بسته ای را تشکیل میدهند، از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالعه حاضر به بررسی غلظت ذرات معلق قابل استنشاق و عناصر بالقوه سمی موجود در آنها در تعدادی از معادن زغالسنگ منطقه البرز مرکزی پرداخته است. نتایج نشان میدهد که غلظت ذرات معلق در غالب نمونه ها بالاتر از مقادیر مجاز محیطهای شغلی میباشد. غظت عناصر در ذرات معلق هوا در همه نمونه ها در محدوده مجاز قرار دارد. محاسبه شاخص زمین انباشت بیانگر آن است که عناصر آرسنیک و روی در محدوده آلودگی کم قرار داشته و سایر عناصر در محدوده بدون آلودگی قرار میگیرند. ارزیابی ریسک سلامتی عناصر بالقوه سمی نشان میدهد تنها عنصر کروم دارای خطر بالقوه سلامتی برای کارگران معادن میباشد. بر این اساس کارگرانی که در زون پیشروی معادن مشغول به کار هستند بیشترین در معرضی به عناصر سمی را تجربه میکنند.

عناصر بالقوه سمی، زغالسنگ، ریسک سلامتی، مازندران