تحلیل هندسی سازندهای پرتوزا در البرز و کپه داغ

غنی شدگی سوپرژن اپیژنتیک، یکی از سازوکارهای مناسب برای تشکیل کانسارهای رسوبی اورانیوم است که از نظر ژئوشیمیایی با مکان رخساره های رسی، سیلتی و ماسه سنگی مطابقت دارد. معمولا محیطهای احیایی با اسیدیته کم تا متوسط، شرایط مطلوبی را برای کاهش انحلال پذیری U+6 و تبدیل آن به U+4 فراهم مینمایند که این فرآیند، احتمال کانه زایی اورانیوم را در همیافتی با کانه های سولفیدی آهن افزایش میدهد. دو زون البرز شرقی و کپهداغ از تشکیلات مستعدی برای شکلگیری ذخایر رسوبی اورانیوم برخوردارند. تحلیل هندسی مدل زایشی منشاء پرتوزایی این زونها موضوع اصلی این تحقیق میباشد که با استفاده از رهیافت سری عددی فیبوناچی بعمل آمده است. نتایج تحقیق بیانگر شرایط ضعیف میزبانی اورانیوم رسوبی در هر دو زون میباشد که عمدتا به دلیل نقص ناحیهبندی هاله های پرتوزا و تصادفی بودن تغییرات تابع فی – اویلر (بویژه در البرز شرقی) است. کمبود رخنمون سنگ منشاء بویژه در فرادست شبکه های هیدرومورفیکی از دلایل نقص هندسی هاله ها بوده و همراه با فعالیتهای نوزمین ساختی، سازوکار نهشت مواد پرتوزا را در آبرفتهای جوان (نئوژن) و سازندهای زغال دار (ژوراسیک) تضعیف نموده است. در مقام مقایسه، الگوی هندسی کپه داغ از نظم بیشتری نسبت به زون البرز شرقی برخوردار است. لذا بر اساس نتایج تحلیلهای هندسی، غنی شدگی سوپرژن دیرزاد اورانیوم در سازندهای زغالدار ژوراسیک تا تریاس زیرین، تنها گزینه محتمل برای کانه زایی تیپ رسوبی در شمال شرقی ایران است.

کلیدواژه ها:

البرز ، تحلیل هندسی ، کپه داغ ، عناصر پرتوزا