امیررضا کلانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکدهی مهندسی و علم مواد، دانشگاه صنعتی شریف
عباس اکبرزاده - دانشیار، دانشکده ی مهندسی و علم مواد، دانشگاه صنعتی شریف

یکی از بارزترین کاربردهای آلیاژ 5083 آلومینیوم در مخازن نگهداری گازهای مایع در دماهای بسیار پایین است. از ملزومات ماده ی مورد استفاده در این مخازن میتوان به داشتن استحکام کافی برای تحمل فشار سیال و مقاومت در برابر رشد ترک های شعاعی اشاره نمود. اجرای فرایند نورد انباشتی روی ورق ابتدایی میتواند سبب بهبود قابل توجهی در این دو ویژگی شود. شاید مهم ترین محدودیتی که فرایند نورد انباشتی برای این کاربرد ایجاد می کند، کاهش چشمگیر انعطاف پذیری و شکل پذیری ورق ابتدایی است که شانس تولید موفق مخزن را از ورق ابتدایی به شدت کاهش می دهد. برای جلوگیری از این کاهش شدید، اجرای فرایند تاب کاری در بین چرخه های نورد انباشتی پیشنهاد می گردد. در این پژوهش، فرایند نورد انباشتی با تابکاری مهار شده ی میانی تا چهار چرخه روی نمونه هایی ورق های آلومینیومی از جنس آلیاژ 3805 در دمای حدود 360 درجه سلسیوس برای مدت 200 ثانیه اجرا شد. سختی، استحکام و انعطاف پذیری نمونه ها پس از هر چرخه از نورد انباشتی و همچنین پس از تابکاری مربوط به هر چرخه اندازه گیری شد تا میزان افزایش استحکام و مکانیزم آن و میزان افت انعطاف پذیری در اثر نورد انباشتی و همچنین میزان کارایی راه حل تابکاری مهارشده ی میانی بر جلوگیری از این کاهش انعطاف پذیری مشخص شود. آزمون متالوگرافی نیز به منظور توجیه تغییرات خواص مکانیکی نیز روی همان نمونه ها اجرا شد. مشاهده شد که اجرای تابکاری مهار شده در بین چرخه های نورد انباشتی سبب افزایش قابل توجهی در انعطاف پذیری به هزینه ی میزان منصفانه ای از افت استحکام می گردد

نورد انباشتی، تابکاری مهار شده ی میانی، ترمومکانیکی، آلیاژ 3805 آلومینیوم، خواص مکانیکی، ریزساختار